Sigortadan Para Alma Rehberi

Kaza Sonrası Tazminat Nasıl Alınır?

Sigortadan para alma süreci, bir kaza veya hasar sonrasında poliçenizin karşılaması gereken maddi kayıpları telafi etmek anlamına gelir. Birçok araç sahibi kaza sonrası “sigorta paramı nasıl alırım?” diye merak eder. Bu rehberde, farklı senaryolarda sigorta şirketinden nasıl ödeme alabileceğinizi teknik ama anlaşılır bir dille açıklıyoruz. Her senaryoda dikkat edilmesi gereken kritik noktaları ve yasal sınırları kullanıcı gözüyle ele alacağız. Ayrıca sıkça yanlış anlaşılan sigortadan fazla para almak konusuna da değinip, haklarınızı yasal çerçevede nasıl koruyabileceğinizi anlatacağız.

1. Aracın Pert Olması Durumunda Sigorta Tazminatı Nasıl Alınır?

Pert araç tabiri, bir aracın kaza sonrası tam hasarlı (onarımı ekonomik olmayan) kabul edilmesi durumunu ifade eder. Genellikle onarım masrafları aracın piyasa değerinin yaklaşık %70’ine ulaştığında sigorta şirketi aracı pert (tam hasar) olarak nitelendirir. Bu durumda izlenecek adımlar şunlardır:

• Hasar tespiti ve ihbar: Öncelikle kazayı takiben durumu sigorta şirketinize bildirin. Kaza tespit tutanağı düzenleyip fotoğraflar çekin ve gerekliyse polis raporu gibi belgeleri toplayın. Kasko poliçeniz varsa kendi sigortanıza, yoksa kazada kusurlu karşı tarafın zorunlu trafik sigortasına hasar ihbarı yapmalısınız. İhbar süresi genellikle kazadan sonraki 5 iş günü olarak belirlenmiştir.

• Ekspertiz ve pert kararı: Sigorta şirketi bir eksper gönderecek ve aracın hasar durumunu raporlayacaktır. Ekspertiz raporu, onarım maliyetinin araç değerine oranını tespit eder. Eğer araç tam hasarlı kabul edilirse, poliçenizdeki teminat limitine kadar aracın rayiç değeri (kaza öncesi piyasa değeri) üzerinden tazminat ödemesi hesaplanır.

• Ödeme ve sovtaj işlemi: Sigorta, pert kararı sonrasında size ödeme yaparken aracın akıbetini de belirler. Çoğunlukla piyasa değeri kadar tazminat ödenirse hasarlı aracın mülkiyeti sigorta şirketine geçer. Eğer aracın sizde kalmasını isterseniz, sigortacı aracın hurda (sovtaj) değerini piyasa değerinden düşerek daha düşük bir ödeme yapacaktır. Yani pert araç için ya tam ödeme alıp aracı şirkete bırakır, ya da aracı kendiniz tutup sovtaj bedeli düşülmüş ödemeyi alırsınız.

• Ödeme süresi: Tazminat ödeme süreci yasal olarak sınırlıdır. Zorunlu trafik sigortalarında, tüm belgeleri eksiksiz ilettikten sonra sigorta şirketinin ödemeyi 8 iş günü içinde yapması gerekir. Genel olarak ise hasar ihbarının ardından en geç 45 gün içinde ödeme tamamlanmalıdır. Sürecin uzaması halinde, 3 ayı aşan durumlarda sigortacı dosya bedelinin %50’sini avans olarak ödemek zorundadır.

• Gerekli belgeler: Pert durumunda tazminat alabilmek için kaza tespit tutanağı, eksper raporu, araç ruhsat ve ehliyet fotokopileri, alkol raporu (gerekliyse) gibi belgeler talep edilir. Tüm belgeleri eksiksiz sunmaya özen gösterin, eksik belge ödeme sürecini uzatabilir.

Detaylı bilgi için Hesapkurdu’nun hazırladığı Araç Pert İşlemleri rehberine göz atabilirsiniz. Ayrıca firmamızın benzer konudaki Trafik Sigortasında Hasar Ödemeleri yazısında da trafik sigortasından pert dahil hasar ödemelerinin nasıl yapıldığı anlatılmaktadır.

2. Karşı Taraf Kusurluysa Maddi Hasar İçin Sigortadan Ödeme Alma

Trafik kazalarında eğer karşı taraf tamamen veya büyük oranda kusurluysa, aracınızda oluşan maddi hasarı karşı tarafın zorunlu trafik sigortası karşılar. Bu durumda sigorta para alma süreci şöyle işler:

1. Kaza tutanağı ve kusur oranı: Kaza sonrasında tarafların kusur oranları doğru tespit edilmelidir. Tutanağa kazanın oluş şekli açıkça yazılmalı ve mümkünse fotoğraflarla desteklenmelidir. Kusur oranı tazminat hakkınızı belirler. Örneğin, tamamen kusursuzsanız hasarınızın tamamını talep edebilirsiniz; kısmen kusurluysanız kusur oranınız kadar ödeme tutarından kesinti yapılır. Tam kusurlu olan taraf ise kendi zararları için karşı sigortadan ödeme alamaz.

2. Sigorta şirketine başvuru: Kusurlu sürücünün trafik sigortasına hasar başvurusu yapmalısınız. Bunun için karşı tarafın poliçe bilgilerini almanız gerekir. Başvuru sırasında kaza tutanağı, hasar fotoğrafları, ruhsat ve ehliyet kopyaları ve eksper raporu gibi belgeleri sunarak maddi tazminat talep edersiniz. Başvuruyu kazadan itibaren çok gecikmeden yapmak önemlidir (tercihen birkaç gün içinde).

3. Ekspertiz ve onarım süreci: Sigorta şirketi hasarı değerlendirmek için bir ekspertiz yapar. Aracınız yetkili veya anlaşmalı serviste onarıma alınabilir. Sigorta, onarım masraflarını karşılayacağını taahhüt ederek servise ödeme garantisi verir. Alternatif olarak, siz onarımı kendiniz yaptırıp fatura ile geri ödeme talep edebilirsiniz. Ancak faturalandırılmamış onarım veya ikinci el parça kullanımı gibi durumlarda sigorta şirketi ödeme yapmayabilir.

4. Ödeme ve araç tamiri: Hasar onarımı tamamlandığında ödeme genellikle doğrudan servise yapılır. Eğer ödeme size yapılacaksa, sigorta şirketi onaylanan tutarı banka hesabınıza aktarır. Trafik sigortası kapsamında başvuru eksiksiz yapıldıysa ödeme yine 8 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır. Ödeme tutarı poliçe limitini aşamaz; eğer hasar çok büyükse, poliçenin azami limiti üzerindeki kısım kusurlu kişiden ayrıca talep edilebilir.

5. İtiraz ve uyuşmazlık halinde: Sigorta şirketi hak ettiğinizi düşündüğünüz tutardan daha az ödeme yaparsa veya ödeme yapmayı reddederse, önce şirketin itiraz mekanizmalarını kullanın. Sonuç alamazsanız Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurma hakkınız vardır. Sigorta Tahkim, mahkemeye gitmeden uyuşmazlığı çözebilen bir kurumdur ve genellikle 4-6 ay içinde karar verir. Tahkim kararına rağmen sorun çözülmezse yargı yoluna başvurulabilir.

Kasko sigortası varsa: Eğer kendi aracınız için kasko poliçeniz bulunuyorsa, karşı taraf kusurlu olsa bile hasarınız için önce kendi kasko şirketinizden ödeme almayı tercih edebilirsiniz. Kasko şirketi ödemenizi yapıp sonra kusurlu tarafa rücu edecektir. Bu yöntem, işlemleri hızlandırabilir. Kasko poliçenizin hasarsızlık indirimi gibi koşullarını etkileyeceğini unutmayın. Bu konuda daha fazla detaya Trafik Kaza Sonrası Sigorta Süreci yazımızdan ulaşabilirsiniz.

3. Yaralanmalı Kazalarda Bedensel Zarar Tazminatı Nasıl Alınır?

Maddi hasarların yanı sıra, trafik kazalarında maalesef yaralanmalar da yaşanabilir. Yaralanmalı kazalarda bedensel zarar tazminatı almak, maddi tazminata göre daha karmaşık bir süreçtir çünkü sağlık raporları ve kalıcı hasar hesaplamaları gibi ek değerlendirmeler gerektirir. Bu süreçte şunlara dikkat edilmelidir:

• Sağlık raporları ve tedavi: Kaza sonucu yaralanan kişi öncelikle tedavi görmeli ve iyileşme süreci tamamlanmalıdır. Hastane raporlarınızı, tedavi faturalarınızı ve varsa sürekli sakatlık durumunu gösteren sağlık kurulu raporunu saklayın. Bu belgeler, talep edeceğiniz tazminatın temelini oluşturur.

• Başvuru ve sorumlu sigorta: Bedeni zararlar için tazminat talebi, kazada kusurlu aracın trafik sigortasına yöneltilir. Vefat durumunda da destekten yoksun kalma tazminatı için kusurlu tarafın sigortasına başvurulur. Başvuru yaparken kaza tutanağı, yaralıya ait sağlık raporları, hastane masraf faturaları, çalışamama durumu için iş göremezlik raporu gibi evraklar sunulur. Bu konuda Yaralanmalı Trafik Kazası Başvuru Rehberi adlı yazımızda adım adım hangi belgelerin gerektiğini inceleyebilirsiniz.

• Tazminat kalemleri: Bedensel zarar tazminatı kapsamında sigorta şirketi, maddi zararları karşılar. Bunlar arasında tedavi giderleri, kaza nedeniyle çalışılamayan günler için gelir kaybı, sürekli sakatlık durumunda ileride oluşacak kazanç kaybı ve bakıma muhtaçlık varsa bakıcı giderleri sayılabilir. Zorunlu trafik sigortası manevi tazminatı (örneğin yaşanan acı ve üzüntü için talep edilen tutar) karşılamaz; manevi tazminat ancak kusurlu kişiye açılacak ayrı bir dava ile istenebilir.

• Hesaplama ve limitler: Sigorta, sürekli sakatlık veya ölüm halinde ödenecek tazminatı belirlerken belirli aktüeryal hesaplamalar yapar. Bu hesapta yaralananın yaşı, kazadan önceki geliri, sakatlık oranı ve kusur durumu önemli rol oynar. Örneğin, kalıcı sakat kalan bir kişinin tazminatı hesaplanırken çalışma gücü kaybı oranı ve kalan ömür süresi dikkate alınır. 2025 yılı için trafik sigortası poliçelerinde bir kişi için ödenecek maksimum bedeni zarar tazminatı yaklaşık 2.700.000 TL olarak belirlenmiştir. Eğer hesaplanan tazminat bu limiti aşarsa, fark tutarı doğrudan kusurlu sürücüden talep edilmelidir.

• Ödeme ve süreç: Sigorta şirketi, başvuruyu ve belgeleri aldıktan sonra inceleme yapar ve bir ödeme teklifi sunar. Mutabık kalınırsa ödeme yapılır (yine ideal olarak 8 iş günü içinde). Eğer sigorta şirketi anlaşmalı olduğu risk değerlendirme şirketlerinin hesaplamaları sonucu düşük bir tazminat önerdiyse veya başvuruyu reddettiyse, bu durumda hak sahiplerinin itiraz hakkı vardır. Öncelikle sigorta şirketine gerekçeli bir dilekçeyle tekrar başvurup talebinizi yineleyin. Sonuç çıkmazsa Sigorta Tahkim Komisyonu veya doğrudan dava yoluna gidebilirsiniz. Nitekim birçok bedeni zarar dosyası, tazminat miktarı anlaşmazlıklarında yargıya taşınmıştır ve emsal örnek Yargıtay kararları ortaya çıkmıştır.

Yaralanmalı kazalarda prosedür karmaşık olabileceğinden yasal süreleri kaçırmamak çok önemlidir. Trafik sigortasına başvuru yapmadan önce bir avukata veya uzman kuruluşa danışmak da faydalı olabilir. Firmamızın hizmetlerimiz kapsamında bu tür başvurulara destek verildiğini belirtelim.

4. Değer Kaybı Tazminatı için Sigortadan Para Alma Süreci

Araçlarda oluşan değer kaybı, bir kaza sonrasında araç tamir edilse bile ikinci el piyasa değerinin düşmesi anlamına gelir. Eğer siz kusursuz ya da az kusurlu taraftaysanız, aracınızdaki bu değer kaybını kazaya sebep olan kişinin trafik sigortasından talep etme hakkınız vardır. Değer kaybı tazminatı almanın adımları şöyledir:

• Uygunluk şartlarını kontrol edin: Her kaza değer kaybı için uygun olmayabilir. Genelde aracın yaşı ve kilometresi çok yüksek olmamalı, hasar önceden mevcut olmamalı ve kusur durumunuz %100 olmamalıdır. Sigorta şirketleri küçük çaplı (örneğin sadece tampon çizik gibi) hasarlarda değer kaybı ödemeyebilir. Değer Kaybı Şartları başlıklı yazımızda hangi durumların değer kaybı tazminatına uygun olduğu detaylı açıklanmıştır.

• Değer kaybı hesaplaması: Değer kaybının miktarı, aracın kazadan önceki değeri, hasar geçmişi, değişen/parçalanan parçaları, kilometresi gibi kriterlere göre hesaplanır. Her ne kadar resmi standart bir formül olmasa da, genelde eksperler bu faktörleri değerlendirerek bir tutar belirler. Siz de kendi aracınız için yaklaşık değer kaybını öğrenmek isterseniz bir değer kaybı hesaplama robotu kullanabilirsiniz.

• Başvuru süreci: Değer kaybı talebi için karşı tarafın sigorta şirketine yazılı bir başvuru yapmanız gerekir. Başvuru dilekçenizde kazanın tarihini, yerini, tarafları ve kusur oranlarını belirtip, araç bilgileriniz ile birlikte değer kaybı talep ettiğinizi ifade etmelisiniz. Ekine kaza tutanağını, hasar fotoğraflarını, onarım faturalarını/servis raporlarını ve aracın kaza öncesi ikinci el piyasa değerine dair bilgileri ekleyin. Sigorta şirketi bu belgeler ışığında inceleme yapacaktır.

• Sigortanın yanıtı ve ödeme: Sigorta şirketi, eksper raporuna dayanarak bir değer kaybı tazminat tutarı belirleyip size teklifte bulunur. Anlaşmayı kabul ederseniz kısa sürede ödeme yapılır. Yine, yasal olarak bu sürecin makul bir süre içinde (başvuru sonrası birkaç hafta içinde) sonuçlandırılması beklenir. Zorunlu trafik sigortası genel şartlarına göre eksiksiz talep yapıldığında ödeme 8-10 iş günü içinde yapılmalıdır.

• Anlaşmazlık durumları: Son yıllarda değer kaybı taleplerinde sık anlaşmazlık yaşandığı için birçok dosya Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşınmaktadır. Sigorta şirketi çok düşük bir tutar teklif ederse, siz de talebinizin gerekçelerini güçlendiren ek deliller sunarak mücadele edebilirsiniz. Örneğin aracınızın ikinci el değeriyle ilgili uzman görüşü veya benzer durumdaki araç satış fiyatları gibi verileri iletebilirsiniz. Yine sonuç alamazsanız tahkime başvurup hakkınızı arayabilirsiniz. Unutmayın, sigortadan para alma mücadelenizde her talebiniz yasal zemine dayanmalı; talep ettiğiniz tutarı abartmamak, belge ve verilerle desteklemek önemlidir. Bu noktada süreçlerle ilgili çalışma süreçlerimiz sayfasından profesyonel destek alabileceğinizi hatırlatalım.

Değer kaybı tazminatı, bazı aracı kurumların suistimaline de konu olabilmektedir. Bu yüzden, hakkınız olan tutarı hesaplatırken güvenilir kaynaklar kullanın ve teklifi çıkan yüksek tutarlara karşı gerçekçi olun. Aracı firmaların “biz sana sigortadan ekstra para çıkarırız” gibi vaatlerine temkinli yaklaşın. Hatta, 2021’de basına yansıyan bir habere göre bazı hasar danışmanlık şirketleri sigortadan tahkim yoluyla aldıkları fazla tazminatın büyük kısmını kendilerine alıyor ve vatandaşa ekstra bir pay bırakmıyor. Dolayısıyla değer kaybı başvurularını mümkün olduğunca kendiniz yapmanız önerilir.

5. “Sigortadan Fazla Para Alma” Konusunun Yanlış Anlaşılan Yönleri ve Yasal Sınırlar

Halk arasında sigortadan fazla para almak şeklinde bir anlayış olabiliyor. Kimi insanlar kaza sonrası sigortadan, zararından daha fazla ödeme alabileceğini veya kar elde edebileceğini düşünebiliyor. Oysa sigorta tazminatı, sizin gerçek zararınızı karşılamak üzere tasarlanmıştır; ne eksik ne fazla. Bu konudaki yanlış anlamaları düzeltmek ve yasal sınırları belirtmek faydalı olacaktır:

• Gerçek zarar prensibi: Sigorta, hukuken zenginleşme yasağı ilkesi gereği sadece gerçek zararınızı karşılar. Örneğin aracınızın onarım masrafı 50.000 TL ise, sigorta şirketi en fazla 50.000 TL öder. Aracınızı daha ucuza tamir ettirip aradaki farkı cebinize atmak yasal olarak sorun yaratmaz; ancak tazminat talep ederken sahte fatura sunmak veya hasarı abartmak gibi girişimler yasadışı sayılır.

• Çifte tazminat yasağı: Bir hasar için iki farklı poliçeden (örneğin hem karşı tarafın trafik sigortasından hem kendi kasko sigortanızdan) ödeme alarak toplamda zarardan fazla para kazanamazsınız. Genelde kasko şirketi, trafik sigortasından gelecek ödemeyi sizin yerinize tahsil ederek size sadece farkı öder ya da rücu işlemi yapar. Dolayısıyla iki ayrı yerden “fazladan” almak mümkün değildir.

• Poliçe limitleri ve kapsam: “Fazla para alma” ifadesi bazen sigorta poliçesinin limitlerini aşan talepler için de kullanılabiliyor. Zorunlu trafik sigortasının ve kasko sigortasının belirli üst ödeme limitleri vardır. Bu yasal sınırlar, sigorta şirketinin ödeyebileceği azami tutarı gösterir. Örneğin, ağır bir kaza sonrası karşı aracın zararları poliçe limitini aşıyorsa, sigorta kalan tutarı ödemez; bu kısım için kusurlu kişiye bireysel olarak dava açılması gerekebilir. Bu durum, sigortadan istenen ancak poliçe kapsamında fazla kalan bir tutar olarak yanlış anlaşılmamalıdır.

• Sigorta dolandırıcılığına dikkat: Bazı kötü niyetli kişiler veya hasar takip firmaları, size gerçekte hakkınız olmayan fazladan parayı çıkartabileceklerini iddia edebilirler. Bu tür önerilere itibar etmeyin. Sigorta dolandırıcılığı yapmak (örneğin kaza olmadan kaza olmuş gibi gösterip para almak ya da kasten kazaya karışmak) ağır bir suçtur ve hem tazminat hakkınızı kaybetmenize hem de ceza almanıza yol açar.

• Şeffaflık ve danışma: Sigorta sürecinde her adımı şeffaf atmak en doğrusudur. Anlaşılmayan bir durum varsa sıkça sorulan sorular sayfamızdan veya uzmanlardan bilgi alabilirsiniz. Yasal haklarınız konusunda emin değilseniz, bir hukuk danışmanlığı alarak hareket edin.

Sonuç olarak, sigortadan alabileceğiniz para, sizin uğradığınız zarar kadar ve poliçe/kanun kapsamında belirlenen limitler dahilindedir. Bu sınırların ötesine geçmek mümkün olmadığı gibi, bunu denemek de yasal sorunlara yol açabilir. Önemli olan, hak kaybına uğramadan “sigorta paramı nasıl alırım” sorusunun cevabını bilmektir. Bu rehberde ele aldığımız gibi, ister araç pert olsun ister değer kaybı veya yaralanma söz konusu olsun, süreçleri bilinçli yönetirseniz sigorta şirketinden hakkınız olan ödemeyi alabilirsiniz.

Yardıma mı ihtiyacınız var? Sigorta tazminatı alma süreçlerinde zorlanıyorsanız veya profesyonel destek arıyorsanız, iletişim sayfamızdan bize ulaşıp uzman ekibimizden danışmanlık alabilirsiniz. Unutmayın, yasal haklarınızı bilmek ve doğru adımları atmak, sigorta süreçlerinin en kritik parçasıdır.

Bu konu hakkında daha fazla bilgi için “Araç Değer Kaybı ve  Sigorta” kategorisindeki diğer tüm yazılarımızı inceleyebilirsiniz.