Değer Kaybı Hesaplama

Araç Değer Kaybı Hesaplama Robotu

4/12/2021 tarih ve 31679 sayılı Resmi Gazete’te yayımlanan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 90 ıncı maddesi uyarınca belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde araç değer kaybı hesaplamasıdır ve bilgi amaçlı oluşturulmuştur.

Araç Bilgileri






Hasarlı Parçalar ve Onarım Bilgileri
Lütfen mevcut kazada hasar gören parçaları ve yapılan işlemleri seçin. Her parça için onarım türünü ve boyama durumunu belirtin.
 

Otomobil / Taksi Parçaları (Kod A)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Tavan sacı
Ön panel (saç)
Sağ ön çamurluk (saç)
Sol ön çamurluk (saç)
Sağ ön podya sacı
Sol ön podya sacı
Sağ şase ön
Sol şase ön
Göğüs sacı
Motor kaputu
Sağ ön kapı (kapı sacı)
Sol ön kapı (kapı sacı)
Sağ arka kapı (kapı sacı)
Sol arka kapı (kapı sacı)
Sağ Marşpiyel (sac)
Sol Marşpiyel (sac)
A Direği sağ
B Direği sağ
A Direği sol
B Direği sol
Bagaj kapağı
Arka panel
Sağ arka çamurluk
Sol arka çamurluk
Havuz sacı
Sağ şase arka
Sol şase arka
Motor traversi/Dingil
Yolcu hava yastığı
Sürücü hava yastığı
Sağ yan hava yastığı
Sol yan hava yastığı

Minibüs / Otobüs Parçaları (Kod B)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Motor kaputu
Yan kapak (adet)
Ana şase
Göğüs sacı
Sağ yan panel sacı
Sol yan panel sacı
Sağ ön kapı
Sağ arka kapı
Sırt sacı
Çamurluk (sac)
Taban sacı (adet)
Tavan sacı (adet)

Kamyon / Kamyonet Parçaları (Kod C)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Ana şase
Motor kaputu (metal)
Göğüs sacı
Sol ön direk sacı
Sağ ön direk sacı
Tavan sacı
Sağ yan panel
Sol yan panel
Sağ ön kapı
Sol ön kapı
Sırt sacı
Kabin
Tünel/Taban sacı

Traktör / İş Makinesi Parçaları (Kod D)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Kabin
Kapak saç (adet)
Motor kaputu (saç)
Sağ çamurluk (saç)
Sol çamurluk (saç)
Şase

Römork / Yarı Römork Parçaları (Kod E)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Tavan
Şase
Sağ yan panel
Sol yan panel
Arka sol kapak
Arka sağ kapak

Motosiklet Parçaları (Kod F)

Parça Adı Hasar Türü Boya
Yakıt deposu
Gidon
Kafa demiri
Şase

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonrası hasar görmüş ve onarılmış bir aracın, kaza öncesindeki ikinci el piyasa değeri ile tamir edildikten sonraki değeri arasındaki farkı ifade eden maddi kayıptır. Kısaca, aracınız en iyi şekilde tamir edilse bile kaza geçmişi (TRAMER kaydı) nedeniyle piyasada “kazalı” olarak işlem görür ve değeri düşer. İşte bu değer düşüşü araç değer kaybı olarak adlandırılır. Bu kayıp, her iki taraf için geçerlidir fakat kazada kusuru bulunmayan araç sahibinin Türk hukukuna göre tazmin edebileceği bir kayıptır. Nitekim Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin emsal kararında da “araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır” denilerek sigorta şirketinin poliçe limiti dahilinde bu zararı karşılamaktan sorumlu olduğu vurgulanmıştır. Araç değer kaybının önemi, kazaya karışan kusursuz tarafın yalnızca onarım masraflarını değil, aracının piyasa değerindeki gizli kaybı da telafi edebilmesini sağlamasıdır. Bu sayede her yıl binlerce sürücü, kazanın ekonomik etkilerinden korunmak için başvurabilecekleri yasal bir hakkı kullanmış olur.

Kaza sonrası onarılmış bir aracın piyasa değeri, hasar kaydı nedeniyle düşer. Bu düşüşe araç değer kaybı denir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Araç değer kaybının hesaplanması, belirli kriterler ve formüller çerçevesinde yapılır. Hesaplama yöntemini ise kamu tarafından belirlenir. Hesaplama sırasında öncelikle aracın rayiç piyasa değeri (kaza anındaki ikinci el değeri) tespit edilir. Ardından hasarın boyutu ve aracın kullanım durumu (yaş ve kilometre) gibi unsurlar dikkate alınarak bir değer kaybı tutarı belirlenir. Genel olarak araç değer kaybı hesabında etkili olan başlıca faktörler şunlardır:

  • Aracın Markası, Modeli ve Rayiç Değeri: Pahalı ve yeni model araçlarda olası değer kaybı tutarı genellikle daha yüksek olur.
  • Üretim Yılı ve Kilometresi: Aracın yaşı ve yıpranma payı önemlidir. Daha yeni ve düşük kilometreli araçlar, kazadan daha büyük oranda değer kaybeder çünkü önceki değeri yüksektir.
  • Hasarın Onarım Boyutu: Kazadaki hasarın büyüklüğü, değişen veya onarılan parçaların sayısı ve onarım maliyetinin araç değerine oranı ile ölçülür. Hasar ne kadar ciddi ise değer kaybı o kadar artar.
  • Önceki Hasar Geçmişi: Değer kaybına konu olan parça veya bölgeler aracın daha önce hasar görmemiş kısımları olmalıdır. Aynı yerden ikinci kez hasar almış bir parça zaten değer düşüklüğüne uğradığından, ister o hasardan dolayı değer kaybı alınmış olsun veya olmasın, o hasrla ilgili yeniden değer kaybı hesabında kullanılmaz
  • Kusur Oranı: Değer kaybı tazminatı, karşı tarafın kusur oranıyla orantılı ödenir. Tamamen kusursuz iseniz hesaplanan değerin tamamını talep edebilirsiniz; kısmi kusur halinde ise kusur nispetinde ödeme yapılır. Yani bir kazada Değer Kaybı Tazmini isteniyorsa %100 kusurlu olunmamalıdır.

Yukarıdaki unsurlar dikkate alınarak, sigorta eksperleri veya bilirkişiler değer kaybını hesaplamak için standart bir formül kullanır. Trafik sigortaları uygulamasında yaygın kabul gören araç değer kaybı hesaplama formülü şu şekildedir:

  • Baz Değer Kaybı = Aracın rayiç piyasa değeri × %19
  • Toplam Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı × Hasar Boyutu Katsayısı × Kullanılmışlık (Km) Katsayısı

– Formüldeki %19’luk oran sabit bir katsayı olup, aracın ortalama değer kaybı potansiyelini temel alır.

– Hasar Boyutu Katsayısı, hasarın araç değerine oranla büyüklüğünü ifade eder ve genellikle dört kategoriye ayrılmıştır:

-Basit hasar için 0,25 (A4)

-Küçük hasar için 0,50 (A3)

-Orta hasar için 0,75 (A2)

-Büyük hasar için 0,90 (A1).

Örneğin ufak bir tampon hasarı “basit” kabul edilirken, ağır bir kaporta-onarım gerektiren kaza “büyük” hasar kategorisine girebilir.

-Kullanılmışlık Düzeyi (Km) Katsayısı ise aracın ne kadar kullanılmış olduğunu gösterir ve kilometre arttıkça düşen bir katsayıdır.

– Yeni sayılabilecek (0–15 bin km) bir araç için km katsayısı 0,90 iken

– 75–150 bin km aralığındaki araçlarda 0,20 olarak uygulanır

– 150 bin km üzerindeki çok yüksek kilometreli araçlarda ise katsayı en düşük değer olan 0,10 seviyesindedir. Bu sayede aracın zaten kullanım kaynaklı değeri düşmüş olması durumu hesaba katılır.

Örnek Hesaplama: Diyelim piyasa değeri 200.000 TL olan, 45.000 km’de 2018 model bir aracınız kazada orta seviyede (A2) hasar gördü. Bu durumda Baz Değer Kaybı = 200.000 × 0,19 = 38.000 TL olarak hesaplanır. Hasar boyutu katsayısı orta hasar için 0,75, kilometre katsayısı 45 bin km için 0,40 (45-59 bin km aralığı) olacaktır. Bu verilere göre Toplam Değer Kaybı = 38.000 TL × 0,75 × 0,40 = 11.400 TL olarak bulunur. Eğer karşı taraf bu kazada %50 kusurlu ise, talep edilebilecek tazminat tutarı kusur oranına göre 11.400 × 0,50 = 5.700 TL olacaktır. Görüldüğü gibi, araç değer kaybı formülü aracın değerini, hasarın ciddiyetini ve kullanım kaynaklı eskime payını dikkate alarak ve son olarakta kusur oranına göre adil bir hesaplama sunmaya çalışır.

Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır?

Araç değer kaybını tazmin etmek için kaza sonrası belirli bir başvuru süreci izlenmelidir kendiliğinden süreç başlamaz. Bu tazminat otomatik olarak ödenmez; aracınızda değer kaybı oluştuğunda, hakkınızı almak için sigorta şirketine başvuru yapmanız veya bir avukat aracılığıyla birlikte gerekirse hukuki yollara müracaat etmeniz gerekir. İzlenmesi gereken adımlar genel olarak şöyledir:

  • Karşı Tarafın Sigortasına Başvuru: Öncelikle kazada kusurlu olan karşı tarafın zorunlu trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine yazılı olarak başvurulur.(Zorunlu trafik sigorta ile ilgili daha fazla bilgi için tıklayınız) Başvuru dilekçesinde kaza tarihini, yerini, tarafları ve talep edilen değer kaybı tutarını belirtip ktt, ruhsat, olay yeri görüntüleri ve ekspertiz raporunu eklersiniz. Sigorta şirketi, Karayolları Trafik Kanunu’na göre bu başvuruyu alınca makul bir süre içinde (genellikle 15 gün içinde) talebi inceleyip cevaplamak durumundadır. Sigorta şirketi talebinizi kabul ederse, hesaplanan değer kaybı tazminatını doğrudan sizin banka hesabınıza öder (artık birçok şirket 2025 itibarıyla ödemeleri hızlandırmak adına doğrudan hak sahibinin hesabına yatırmaktadır). Başvurunuzun akıbetini e-Devlet üzerinden veya sigorta şirketinin online platformlarından takip etmeniz mümkündür.
  • Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta şirketine yaptığınız başvuru 15 iş günü içerisinde sonuçlanmaz, olumsuz sonuçlanırsa ya da hesaplanan tutardan daha az bir miktar ödemesi talep edilirse bir sonraki adım olarak Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Tahkim Komisyonu, sigorta şirketleriyle yaşanan uyuşmazlıklarda hızlı çözüm sunan bir arabuluculuk mekanizmasıdır. Komisyona başvuru dilekçeniz ve ekinde sigorta başvurunuz ile ilgili belgeleri sunarsınız. Komisyon genellikle başvurudan itibaren 2-4 ay içinde dosyayı inceleyip karar vermektedir. Sigorta Tahkim Komisyonu kararları, mahkeme ilamı hükmünde olup icra takibine konabilir ve 15.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda kesindir. Daha yüksek tutarlar için komisyon kararına karşı itiraz hakem heyetine başvurma veya kararın yargı yolu ile sınırlı denetimi mümkündür. Uygulamada değer kaybı tazminatlarında en pratik ve hızlı yolun tahkim olduğu kabul edilmektedir.
  • Dava Yolu: Sigorta veya tahkim süreçlerinden sonuç alınamazsa veya hiç tahkim yoluna başvuru yapılmadan da, hukuki dava yoluna başvurulabilir. Değer kaybı talebiyle genellikle Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılır. Mahkemede bir bilirkişi incelemesi ile aracınızdaki değer kaybı yeniden hesaplanacak ve kusur durumu incelenecektir. Mahkeme süreci tahkime göre daha uzun sürebilir ve masraflı olabilir. Ancak, özellikle karşı tarafın sigortası yoksa veya poliçe limitleri yetersiz kalıyorsa dava açmak gerekebilir. Karşı tarafın trafik sigortasının bulunmadığı hallerde, doğrudan kazaya sebep olan kişiye karşı dava yoluyla değer kaybınızı talep edeceğinizi unutmayın aynı zamanda karşı tarafın kasko sigortası varsa ve imm’si mevcutsa kasko sigortasınıda başvurulabilir (Kasko ile ilgili detaylı bilgi için tıklayınız). Dava sonunda alacağınız hüküm ile karşı taraftan tazminat ve yargılama giderlerini tahsil etme imkânınız olacaktır.

Başvuru yaparken gerekli belgeleri eksiksiz sunmak, sürecin hızlı ve olumlu ilerlemesi için kritiktir. Araç değer kaybı başvurusu için gerekli evraklar genellikle şunlardır:

  • Kaza tespit tutanağı (polis veya anlaşmalı kaza raporu)
  • Hasar tespit raporu veya ekspertiz raporu (varsa)
  • Kazanın ve hasarlı bölgenin fotoğrafları
  • Aracın ruhsat ve trafik poliçesi fotokopileri
  • Onarım faturaları ve servis kayıtları
  • Değer kaybı talep dilekçesi (başvuru beyanı)

Bu belgeler ile yaptığınız başvuru sonucunda talebiniz sigorta tarafından kabul edilirse, sizden IBAN bilginiz istenerek ödeme gerçekleştirilecektir. Sigorta şirketi ödeme yapmayı reddeder veya eksik ödeme yaparsa, gerek tahkim komisyonu gerek mahkeme sürecinde bu belgeler yine delil olarak sunulacaktır. Bu nedenle kaza sonrasında fotoğraf çekmek, tutanak tutmak ve tamir kayıtlarını saklamak son derece önemlidir.

Son olarak, kendi aracınızın trafik sigortasının sizin aracınızdaki değer kaybını karşılamayacağını vurgulamak gerekir. Zorunlu trafik sigortası, sadece kusurlu olduğunuz kazalarda karşı tarafın zararlarını öder; sizin aracınızın değer kaybını karşılamaz. Kendi aracınız için böyle bir teminat istiyorsanız, kasko poliçenize “değer kaybı teminatı” ekletmeniz gerekmektedir ve ihtiyari amli mesuliyet yani imm olarak geçmektedir. Bazı kasko sigortaları, ek prim karşılığında sizin aracınızda oluşan değer kaybını da karşılayabilir. Bu seçenek özellikle sık kaza riski bulunan veya yeni değerli araçlar için değerlendirilebilir. Ayrıca başınıza beklenedik şekilde gelebilecek kazada daha fazla güvence sağlar

Araç Değer Kaybı İçin Gerekli Şartlar

Her hasarlı kazada değer kaybı talep edilebilmesi için belli koşulların sağlanması gerekir. Mevzuat ve yargı kararları ışığında araç değer kaybı talep edilebilecek durumlar şöyledir:

  • İki Taraflı Bir Kaza: Değer kaybı tazminatı, genellikle en az iki aracın karıştığı trafik kazalarında söz konusu olur. Tek taraflı kazalarda (örneğin aracı tek başınıza duvara çarpma,) karşı talep edilecek bir sigorta olmadığından değer kaybı tazmini uygulanamaz. Zorunlu trafik sigortası, bir kazada kusursuz veya az kusurlu tarafın zararlarını karşıladığı için en az bir diğer kusurlu aracın varlığı şarttır. Fakat burada şu unutulmaması lazım, Zorunlu Trafik Sigortası 3. kişilere verilen zararları karşıladığı için elektrik direğine çarpıldığında gerek kamu gerekse özel kuruluşlarda herhangi bir zarar mevcut olduysa Zorunlu Trafik sigortası bunu da karşılar, önemli olan 3. kişilere verilen zararlardır.
  • Karşı Tarafta Kusur Bulunması: Değer kaybı talep edebilmek için kazada diğer araç sürücüsünün en azından kısmi kusuru olmalıdır. Karşı taraf %100 kusurlu ise değer kaybınızın tamamını isteyebilirsiniz. Kusur paylaşımı varsa, örneğin karşı taraf %70 kusurlu ise hesaplanan değer kaybının %70’ini talep edebilirsiniz. Ancak kazanın tamamında siz kusurlu iseniz, başkasından değer kaybı isteyemezsiniz (bu durumda ancak kasko sigortanız varsa kendi hasarınızı ve değer kaybınızı karşılayabilir). Yargıtay kararları, diğer tarafın %25 gibi kısmi kusuru olsa bile değer kaybının o orandaki kısmının talep edilebileceğini belirtmiştir. Özetle, karşı tarafın kusuru sıfır olmadığı sürece (tamamen size ait olmadığı sürece) değer kaybı gündeme gelebilir.
  • Makul Süre İçinde Başvuru: Değer kaybı için zamanaşımı süresi 2 yıldır. Kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde sigortaya başvurunun yapılması veya dava açılması gerekir. (Karşı tarafın kimliği sonradan tespit edilmişse bu süre öğrenme tarihinden başlar.) İki yıllık süre geçtikten sonra yapılan talepler, zamanaşımı itirazı ile karşılaşır ve hukuki olarak hakkın kaybına yol açabilir. Bu yüzden kaza sonrası vakit kaybetmeden değer kaybınızı talep etmeniz önemlidir. Bu konu ile ilgili olarak ve bu sürenin bağlamını tam anlamıyla anlayabilmek için Ktt geçerlilik süresi yazımıza da göz atabilirsiniz.
  • Araç Pert (Tam Zarar) Olmamalı: Değer kaybı, onarılabilir nitelikteki hasarlar için söz konusudur. Eğer araç kaza sonucu onarılamayacak derecede ağır hasar aldıysa ve pert (tam hasar) olarak değerlendirildiyse, bu durumda araç değer kaybı yerine aracın pert bedeli ödenir. Yani aracınız trafik kaydından hurda olarak çıkacak seviyede hasarlıysa, değer kaybı talep edilemez; bunun yerine hurda değeri düşülerek araç bedeli talep edilir. Ayrıca bu konu ile alakalı olarak bir avukata başvurarak herhangi bir düşük pert bedelinin de tazmini sağlanabilir.
  • Onarılan Parçaların Daha Önce Hasarsız Olması: Değer kaybı hesabı yapılırken, kaza nedeniyle hasar görüp onarılan parçaların araçta ilk kez hasar görmüş olması beklenir. Eğer aynı parça veya bölge daha önceki bir kazada onarım görmüş ise, zaten o kazada bir değer kaybı yaşanmıştır. Dolayısıyla ikinci kez aynı kısım için ayrıca değer kaybı talebi genellikle kabul edilmez veya önceki hasar düşülerek hesaplama yapılır. Bu koşul, bir aracın geçmiş hasar kayıtlarının incelenmesini gerektirir ve şu husların unutulmaması lazım; bu bölgede öncesinde bir hasar olup olmadığının anlaşılaması için ilk önce aracın TRAMER kaydıan bakılması gerekir ve en kötü ihtimalle bu durum eksper raporuyla ortaya çıkabilir.
  • Küçük Hasarlar ve Eski Araçlar: Çok küçük çaplı hasarlar (örneğin sadece boyama gerektiren çizikler, küçük göçükler) genellikle araçta ölçülebilir bir değer düşüşü yaratmaz. Sigorta şirketleri, 2025 yılında getirilen düzenlemelerle küçük hasarlar için değer kaybı ödememe hakkına sahip olmuşlardır. Ayrıca eskiden belirli kilometre üzerinde araçlar için değer kaybı talep edilemiyordu (eski Genel Şartlar’da 165.000 km sınırı vardı). Güncel mevzuatta kilometre sınırı kaldırılmıştır ve her kilometredeki araç için talep yolu açıktır; ancak araç çok eski veya çok yüksek km’de ise formüldeki katsayılar gereği çıkacak değer kaybı tutarı çok düşük olacağından pratikte anlamlı bir tazminat oluşmayabilir. Örneğin 20 yaşında, 300.000 km’de bir araçta değer kaybı katsayıları minimum düzeyde olacak ve belki birkaç yüz lira gibi cüzi bir tutar hesaplanacaktır. Bu nedenle aracın genel durumu da göz önünde bulundurulur. Özetle, değer kaybı talebi için kazanın aracın ikinci el değerini gerçekten düşürecek ölçüde bir hasar yaratmış olması ve aracın pert olmadan onarılması şarttır.

Örnek Yargıtay Kararları

Yargıtay ve yüksek yargı mercilerinin araç değer kaybıyla ilgili birçok emsal niteliğinde kararı bulunmaktadır. Bu kararlar, uygulamada ortaya çıkan tereddütleri gidermesi ve talep sahiplerine yol göstermesi açısından önem arz eder. Aynı zamanda bu kararların bir kısmını sitemizde yayınlayarak mevcut koşullar için daha fazla bilgi almanızı temenni etmekteyiz. İşte konuyla ilgili bazı önemli yargı kararları:

  • Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Kararı: Yargıtay 17. HD, bir kararında araç değer kaybının tazmin edilebilir gerçek bir zarar kalemi olduğunu açıkça belirtmiştir. Karara konu olayda, kazada zarar gören aracın değer kaybından, karşı tarafın trafik sigortasının (poliçe limiti dahilinde) sorumlu tutulması gerektiği vurgulanmıştır. Bu emsal karar sayesinde sigorta şirketlerinin, kusurlu sürücünün poliçesi kapsamında değer kaybını ödemesi gerektiği yargı tarafından da teyit edilmiştir.
  • Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Kararı: Trafik kazaları sonucu değer kaybının hesaplanması konusunda Yargıtay 4. HD’nin emsal niteliğindeki kararında şu tanıma yer verilmiştir: “Trafik kazalarında değer kaybı; aracın kaza tarihinden önceki ikinci el değeri ile onarıldıktan sonraki ikinci el değeri arasındaki farktır.”Bu kararda Yargıtay, değer kaybı tespitinde aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gören kısımlarının dikkate alınması gerektiğine dikkat çekmiştir. Emsal kararın sonucunda mahkemeler, hesaplamaları bu ilke doğrultusunda yaparken, salt formüllere değil aracın piyasa koşullarına ve özelliklerine de bakılması gerektiğini benimsemiştir.
  • Zamanaşımı ve Diğer Hususlar: Yargıtay’ın çeşitli kararlarında, araç değer kaybı taleplerinde zamanaşımının kaza tarihinden itibaren 2 yıl olduğu hususu da vurgulanmıştır. Ayrıca, araçta onarım yapılsa bile orijinal değerin düşeceği ve değer kaybı ödemesinin, araçta yeni ve orijinal parça takılmış olsa dahi yapılması gerektiği yönünde kararlar mevcuttur. Bu, sigorta şirketlerinin bazen öne sürdüğü “araca yeni parça takıldı, değer artmıştır” savunmasına karşı, Yargıtay’ın araç geçmişinin kazalı hale gelmesinin başlı başına bir değer düşüklüğü yarattığını kabul ettiğini gösterir. Örneğin, Yargıtay 17. HD diğer bir kararında, aracın onarım sonrası görünürde yeni hale gelmesinin değer kaybını ortadan kaldırmayacağını, zira TRAMER kaydına geçmiş bir kazanın aracın satış değerini düşüreceğinin tartışmasız olduğunu ifade etmiştir (Emsal kararların detayları için Örnek Yargıtay Kararları sayfamıza bakabilirsiniz). Aynı zamanda unutulmaması gerekir ki, eğer aracın onarımında orjinal parça kullanılmaması yani yan sanayi parça kullanılması halinde Sigorta şirketinden orjinal parça ile yan sanayi arasındaki parça fiyat farkı da istenebilir.

Bu ve benzeri kararlar ışığında, araç değer kaybı talebi hukuken güçlü bir zemine oturmuştur. Hem yasal düzenlemeler hem de yargı içtihatları, kazada zarara uğrayan tarafın değer kaybını talep edebileceğini açıkça ortaya koymaktadır. Karayolları Trafik Kanunu m.90 ve ilgili mevzuat hükümleri de bu talepleri destekler niteliktedir. Örneğin, Anayasa Mahkemesi 2020 yılında verdiği bir kararla (E.2019/40, K.2020/40) trafik sigortası genel şartlarında yer alan bazı kısıtlamaları iptal etmiş; bu iptal kararı sonrasında 2021’de trafik sigortası genel şartları değiştirilerek 165 bin km sınırı kaldırılıp değer kaybı hesap kriterleri yeniden belirlenmiştir. Sonuç olarak günümüzde, araç değer kaybı hesabı ve tazmini, hem yasal zeminde hem de yargısal uygulamada netleşmiş durumdadır.

Sıkça Sorulan Sorular

  • Araç değer kaybını kim öder?
  • Trafik kazasında oluşan araç değer kaybını, kazada kusurlu olan tarafın zorunlu trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketi öder. Yani kusursuz veya daha az kusurlu sürücünün aracındaki değer kaybı, karşı tarafın trafik sigortası tarafından poliçe limiti dahilinde tazmin edilir. Sigorta poliçesi limiti aşıldığı takdirde veya karşı tarafın sigortası yoksa, kusurlu sürücü bakiye zarardan şahsen sorumlu olur. Kendi trafik sigortanız sizin aracınızdaki kaybı ödemez. Bu konu ile alakalı ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
  • Kendi aracım için değer kaybı alabilir miyim? (Ben kusurluysam)
  • Eğer kazada tamamen kusurluysanız, karşı taraftan değer kaybı talep edemezsiniz. Sizin trafik sigortanız da kendi zararınızı karşılamaz. Bu durumda değer kaybını ancak kasko sigortanız varsa ve poliçenizde değer kaybı teminatı bulunuyorsa alabilirsiniz. Bazı kasko poliçeleri, kusurlu olsanız bile kendi aracınızdaki değer kaybını karşılayacak ek teminat sunmaktadır. Kusurunuz %100 değilse (örneğin %50 kusurluysanız), karşı tarafın sigortasından kendi kusurunuz dışındaki oranda (bu örnekte %50) değer kaybınızı talep edebilirsiniz.
  • Değer kaybı başvurusu kazadan ne kadar sonra yapılmalı?
  • En geç 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır. Türk Borçlar Kanunu’na göre trafik kazalarından doğan maddi zarar taleplerinde zamanaşımı süresi kaza tarihinden itibaren 2 yıldır (bazı hallerde 10 yıla uzayabilen genel süre saklıdır). Bu nedenle kazayı takiben mümkün olan en kısa sürede gerekli evraklarla sigorta şirketine başvurmalı veya dava yoluna gitmelisiniz. Aksi halde, 2 yıl geçtikten sonra hukuken talep hakkınızı kaybedebilirsiniz. Detaylı bilgi için bu yazımıza da göz atabilirsiniz.
  • Değer kaybı hesaplaması neye göre yapılıyor?
  • Değer kaybı, standart bir formülle aracın piyasa değeri, hasar oranı ve kilometresi baz alınarak hesaplanır. Önce aracınızın kaza öncesi piyasa rayiç değeri tespit edilir. Bunun %19’u baz değer kaybınız olur. Sonra hasarın büyüklüğüne göre (onarım maliyetinin araç değerine oranı) bir katsayı ve aracın kullanılmışlık durumuna göre bir km katsayısı belirlenir. Bu üç değer çarpılarak araç değer kaybı tutarı bulunur. Örneğin soruda belirttiğimiz gibi 200 bin TL değerindeki, orta hasarlı ve 45 bin km’deki bir araç için yaklaşık 11.400 TL değer kaybı hesaplanır. Bu tutar, karşı tarafın kusur yüzdesine göre ödenir. Formül, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin belirlediği kriterlere dayanmaktadır ve uygulamada eksperlerce kullanılır. Aynı zamanda farklı tarz yöntemlerde mevcut ve genellikle araç sitelerinden de inceleme yaparakfikir edinebilirsiniz.
  • Hangi durumlarda araç değer kaybı talep edilemez?
  • Başlıca olarak,
    • Kazada tamamen kusurlu taraf siz iseniz karşı taraftan talep edemezsiniz.
    • Tek taraflı kazalarda (karşı taraf yoksa) değer kaybı talebiniz muhatapsız kalır.
    • Araç perte çıktıysa (onarım ekonomik değilse) değer kaybı yerine pert bedeli söz konusu olur.
    • Çok ufak hasarlarda (örneğin yalnızca tampon çizilmiş ise) aracın ikinci el değerinde somut bir düşüş olmadığı kabul edildiğinden değer kaybı ödenmeyebilir.
    • Daha önce aynı noktadan hasar almış araçlarda ise ilk kazada değer düşüşü zaten gerçekleştiği için ikinci kez aynı yer için talep genellikle karşılanmaz.
    • Son olarak, başvuruyu zamanaşımı süresi geçtikten sonra yapmak da talep hakkınızı düşürür.
  • Sigorta şirketi değer kaybı talebini reddederse ne yapmalı?
  • Sigorta şirketi haklı gerekçe olmadan talebinizi reddeder veya eksik ödeme yaparsa, vazgeçmek zorunda değilsiniz. Öncelikle şirketin cevabını aldıktan sonra Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Tahkim’de uzman hakemler dosyanızı inceleyerek genelde birkaç ay içinde karar verecektir. Tahkim kararı da olumsuz olursa yahut doğrudan mahkemeye gitmek isterseniz, Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz. Mahkeme sürecinde bilirkişi aracı inceleyip değer kaybını hesaplar ve haklı bulunursa tazminat ve yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilir. Reddedilen taleplerin önemli bir kısmı, düzgün hazırlanmamış evrak veya yanlış hesaplamadan kaynaklanır; bu nedenle sürece uzman desteği ile başvurmak önemlidir. Bu konudaki hizmetlerimiz için Hizmetlerimiz ve başvuru adımlarını detaylı anlattığımız Çalışma Süreci sayfalarımıza göz atabilirsiniz.
  • Değer kaybı tazminatı ne kadar sürede sonuçlanır?
  • Bu, başvurulan yola göre değişir. Sigorta şirketi başvuruyu aldıktan sonra genellikle 15 gün içinde ödeme yapar veya cevap verir. Tahkim Komisyonu başvuruları yaklaşık 2-4 ay içinde karara bağlanır. Dava yoluna gidilirse, mahkeme yoğunluğuna göre birkaç ay ile 1-2 yıl arasında sürebilir. Ancak son yıllarda basit usulde ve delillerin büyük oranda evrak üzerinden değerlendirilebildiği değer kaybı davaları oldukça hızlı sonuçlanmaktadır. İtiraz süreçleri dahil edildiğinde bile genellikle bir yıl içinde kesin bir sonuca ulaşılır. Sigorta ödeme yapmayı kabul ettiğinde ise para genellikle birkaç hafta içinde hesaplara geçmektedir.

Bu sıkça sorulan sorular dışında aklınıza takılan başka konular için Sıkça Sorulan Sorular sayfamızı ziyaret edebilir veya bizimle iletişime geçerek danışmanlık alabilirsiniz. Unutmayın, Araç Değer Kaybı sizin yasal hakkınız olup, doğru adımları attığınız takdirde bu kaybınızı tazmin etmeniz mümkündür. Böylece kazanın aracınız üzerinde bıraktığı maddi izi silerek, hak ettiğiniz değeri geri alabilirsiniz.

Konu ile alakalı olarak daha fazla sorulara göz atmak veya soru sormak isterseniz buradan ulaşabilirsiz. Ayrıca hizmetlerimiz, süreç ve daha fazla yargıtay kararlarına sitemizde ulaşabilirsiniz ve bizimle iletişime geçmek isterseniz bu linkten ulaşabilirsiniz. Teşekkür ederiz