Araç Hasar Kaydında Fiyat Yazmıyor – Fiyatsız Hasar Kaydı Nedir?

İkinci el araç almayı düşünen birçok kişi, araç hasar kaydında fiyat yazmıyor ifadesiyle karşılaşabilmektedir. Bu durum, araç sahipleri, alım satım işiyle uğraşanlar ve hasar kaydı hakkında bilgi edinmek isteyenler için kafa karıştırıcı olabilir. Teknik olarak fiyatsız hasar kaydı nedir, ne anlama gelir ve araç değerine etkisi nasıldır? Bu makalede, hasar sorgulamalarında tutar bilgisinin neden boş olabileceğini, bunun 5664 SMS ve e-Devlet Tramer sorgularında nasıl göründüğünü, ekspertiz raporlarında durumun ne olduğunu ve araç alım satım sürecinde bu bilginin nasıl yorumlanması gerektiğini detaylı şekilde ele alacağız. Ayrıca, bedelsiz hasar kaydı olarak da bilinen bu kayıtların olası nedenlerini, böyle bir durumda atılabilecek adımları ve değer kaybı ile pazarlığa etkisini inceleyeceğiz.

Hasar Kaydında Fiyat Yazmıyor Ne Anlama Gelir?

Bir aracın hasar kaydında fiyat yazmaması, o kazaya ilişkin sigorta tarafından ödenmiş bir tutarın kayıtlı olmadığı anlamına gelir. Tramer sistemi olarak bilinen SBM (Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi) veri tabanında, araçla ilgili bir kaza kaydı bulunmaktadır ancak tazminat tutarı boş bırakılmıştır. SBM, tüm sigorta şirketlerinin poliçe ve hasar kayıtlarını elektronik ortamda toplayan ortak bir bilgi merkezidir Dolayısıyla eğer ilgili kazada sigorta şirketi tarafından bir ödeme yapılmadıysa veya hasarın finansal boyutu resmi olarak tespit edilmediyse, SBM sorgulamalarında hasar bedeli alanı boş ya da “yok” şeklinde görünebilir.

Kısaca, fiyatsız hasar kaydı, aracın bir kazaya karıştığını ancak bu kaza için sigortadan herhangi bir ödeme çıkmadığını gösterir. Bu, hasarın hiç meydana gelmediği anlamına gelmez – yalnızca sigorta sistemi üzerinde para değeri atanan bir kayıt olmadığı anlamına gelir. İkinci el araç ilanlarında bu durum genellikle “bedelsiz hasar kaydı” olarak belirtilir. Bu kayıt, doğru yorumlanmadığı takdirde alıcı ve satıcı arasında yanlış anlaşılmalara yol açabilir.

5664 SMS ve e-Devlet Sorgularında Nasıl Görülür?

Türkiye’de araçların hasar geçmişini öğrenmek için yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri 5664 SMS servisidir. Bu serviste aracın plakası ile kısa mesaj gönderilerek, o aracın geçmiş kazaları ve eğer varsa her bir kazanın sigorta tazminat tutarı öğrenilir. 5664’ten gelen yanıtta genellikle kaza tarihleri listelenir; her bir kazanın yanında hasar tutarı (TL olarak) bulunur. Araç hasar kaydında fiyat yazmıyor ise, 5664 sorgu sonucunda ilgili kaza için tutar hanesi boş kalır veya “tutar bilgisi yok” şeklinde bir not yer alabilir. Bu, o kazada sigorta şirketinden bir ödeme yapılmadığını gösterir.

Benzer şekilde e-Devlet üzerinden Tramer (SBM) hasar sorgulama hizmeti de sunulmaktadır. e-Devlet kapısındaki “Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama” hizmetini kullanarak bir aracın trafik sigortası ve kasko poliçelerine işlenmiş hasar kayıtlarını görüntülemek mümkündür. Araç sahibi, kendi aracı için e-Devlet’te bu hizmete girdiğinde, geçmiş kaza kayıtlarını ve sigorta şirketleri tarafından ödenen tutarları görebilir. Eğer bir kazanın karşısında tutar belirtilmemişse, bu durum e-Devlet ekranında da genellikle “hasar tutarı: -” veya “ödenen tutar bulunmamaktadır” şeklinde yansır. 5664 SMS servisi ile e-Devlet sorgusu aynı SBM veritabanını kullandığından, tutar bilgisinin olmaması her iki yerde de tutarlı şekilde karşımıza çıkar.

Örneğin, aracın geçmişinde 3 adet hasar kaydı varsa ve bunlardan ikisi sigorta ödemeli (örneğin 5.000 TL ve 8.200 TL) biri de fiyatsız ise, 5664 mesajında üçüncü kayıt için bir tutar belirtilmez. e-Devlet sorgusunda da bu üçüncü kaza için “tutar bilgisi yok” benzeri bir ibare görülür. Bu noktada aracın kazaya karıştığı anlaşılır, ancak sigorta hasarın bedelini üstlenmemiş demektir.

Ekspertiz Raporlarında Hasar Bedeli Var mıdır?

İkinci el araç satışlarında yapılan ekspertiz raporları, aracın mevcut durumunu ve geçmiş hasar izlerini teknik olarak inceleyen belgelerdir. TSE onaylı ekspertiz firmaları tarafından hazırlanan raporlarda aracın kaporta-boya durumu, değişen parçalar, mekanik aksam durumu gibi detaylar bulunur. Ancak bu ekspertiz raporlarında hasar bedeli genellikle yer almaz. Yani rapor, aracın bir kazada hangi parçalarının değiştiğini veya boyandığını belirtse de, o kazanın sigorta şirketine maliyetini (TL cinsinden) içermez. Ekspertiz merkezi, aracın sigorta kayıtlarına erişmez; sadece fiziksel ve teknik inceleme yapar.

Sigorta şirketi kayıtlarında ise hasar bedeli bilgisi mevcuttur, ancak bu bilgi genellikle sigorta sahibine veya yetkili kurumlara özeldir. SBM üzerinden yapılan sorgulamalar veya sigorta acentesi kanalıyla alınan Tramer raporları bu finansal bilgileri içerir. Dolayısıyla, bir aracı satın almadan önce ekspertiz yaptırmak önemlidir ancak ekspertiz raporu dışında sigorta hasar kaydı sorgusu da yapmak, kazaların mali boyutunu anlamak açısından gereklidir. Özetle, ekspertiz raporu hasarın fiziksel boyutunu, SBM/Tramer sorgusu ise hasarın finansal boyutunu ortaya koyar. Eğer hasar kaydında fiyat yazmıyorsa, ekspertiz raporunda da bu tutarı görmeyi beklememek gerekir; bunun yerine sigorta kayıtlarının neden tutar içermediğine odaklanmak gerekir.

Hasar Kaydında Fiyatın Yazmama Nedenleri

Bir kazanın sigorta sisteminde bedelsiz hasar olarak kayıtlı olmasının birden fazla nedeni olabilir. Aşağıda, araç hasar kaydında fiyatın yazmamasına yol açan başlıca durumlar listelenmiştir:

• Sigortadan Ödeme Yapılmaması: Kaza sonrası sigorta şirketi tarafından herhangi bir tazminat ödenmemiş olabilir. Örneğin, araç sahibi hasarı kendi cebinden karşılamış veya karşı tarafla kendi aralarında anlaşmışsa, sigorta devreye girmez ve SBM kayıtlarında tutar görülmez. SBM, sigorta şirketlerince bildirilen ödenmiş hasarları kayıt altına alır; ödeme olmayınca tutar da olmaz.

• Anlaşmasız Onarım: Araç sahibi, hasarı sigorta şirketinin anlaşmalı servisi dışında bir yerde, tamamen kendi imkânlarıyla tamir ettirmiş olabilir. Bu durumda sigorta şirketi sürece dahil olmadığı için hasar kaydı “fiyatsız” kalır. Sadece kaza bilgisi tutulur, ödeme bilgisi olmaz.

• Kasko Poliçesinin Kullanılmaması: Araçta kasko sigortası varsa bile, sahibi küçük bir hasar için kaskoyu bozdurmak istememiş olabilir. Kasko hasarsızlık indiriminin bozulmaması amacıyla, masrafı kendi karşılar. Sigorta şirketine hasar bildirimi yapılmazsa, resmi kayıtlarda sadece kaza tespit tutanağı olabilir ama ödeme kaydı olmaz.

• Sadece Kaza Tespit Tutanağı (Tesbit Kaydı): Kaza gerçekleşip taraflar arasında Kaza Tespit Tutanağı düzenlenmiş ancak hiçbir taraf sigortadan talepte bulunmamış olabilir. Trafik kazası resmi olarak bildirilmiş ancak tamirat masrafı için sigorta kullanılmamıştır. Bu durumda Tramer sisteminde kazanın meydana geldiği tarih ve taraflar kayıt altına alınsa da hasar bedeli hanesi boş kalır (tespit var, ödeme yok).

• Karşı Tarafın Kusurlu Olduğu Durum: Eğer incelenen araç kazada kusursuz taraf ise ve hasar masrafını karşı tarafın trafik sigortası karşıladıysa, ilginç bir durum ortaya çıkabilir. Karşı tarafın trafik sigortası hasarı ödediği için, bu aracın kendi sigortasından bir ödeme çıkmaz. Tramer kaydında kaza görünür ancak hasar bedeli doğrudan bu araç için ödenmediği için tutar gözükmeyebilir. (Not: Genelde karşı tarafın trafik sigortasının ödediği tutar da hasar kaydı olarak araç geçmişine yansıyabilir. Ancak bazı durumlarda tutar, kusurlu tarafın poliçesine işlenip mağdur aracın kayıtlarında sadece “bedelsiz” olarak görünebilir.)

• Eksik veya İptal Edilen Hasar Dosyası: Sigorta şirketine hasar ihbarı yapılıp bir dosya açılmış, ancak sonra araç sahibi vazgeçmiş veya işlem tamamlanmadan dosya kapatılmış olabilir. Örneğin eksper atandı ancak araç sahibi tamiratı sigortadan yaptırmaktan vazgeçti. Bu durumda sistemde bir hasar kaydı başlar ancak ödeme gerçekleşmediği için sonuçta tutar sıfır kalır.

Yukarıdaki nedenlerden herhangi biri veya birkaçı söz konusu olduğunda, 5664 SMS sorgusunda “araç hasar kaydında fiyat yazmıyor” şeklinde bir sonuçla karşılaşabilirsiniz. Bu durum, kaydın “bedelsiz hasar kaydı” olduğunu, yani SBM veritabanında ilgili kazaya dair para çıkışı olmadığını gösterir.

“Bedelsiz Hasar” Kaydı Nasıl Değerlendirilir?

Hasar kaydında tutarın olmaması, özellikle araç alım satımında doğru değerlendirme yapılmasını gerektirir. Bedelsiz hasar kaydı, herhangi bir tazminat ödenmemiş hasar anlamına gelir ancak aracın gerçekte hiç hasar görmediği yanılgısına düşülmemelidir. Aksine, araç bir kazaya karışmış olabilir ve onarımı sigorta dışında yapılmış olabilir. Bu nedenle, böyle bir kayıt gördüğünüzde şu şekilde değerlendirme yapmanız yerinde olur:

• Hasarın Boyutunu Anlamaya Çalışın: Tutar yazmaması, hasarın küçük olduğu izlenimini verebilir, ancak her zaman böyle olmayabilir. Öncelikle satıcıya bu kazanın ne olduğunu sorun. Tam olarak nerede hasar oluşmuş, ne şekilde tamir edilmiş öğrenmeye çalışın. Mümkünse tamir faturalarını veya fotoğrafları görmek isteyin.

• Aracı Fiziki Olarak Kontrol Edin: Bedelsiz hasar genellikle küçük çaplı kazalara işaret etse de, bazen daha büyük kazaların da sigortaya yansıtılmadığı oluyor. Bu yüzden aracı uzman bir gözle incelemek önemlidir. Kaportada boya veya değişen parça olup olmadığı ekspertiz ile tespit edilebilir. Özellikle şasi ve direklerde hasar olup olmadığına bakılmalı; zira bunlar büyük kazalara işaret eder.

• Ekspertiz Desteği Alın: TSE onaylı güvenilir bir ekspertiz merkezine aracı göstererek bağımsız bir hasar kontrolü yaptırın. Ekspertiz raporu, “bedelsiz” görünen kazanın gerçekten küçük bir tampon-boya hasarı mı yoksa daha ciddi bir onarım mı olduğunu ortaya koyabilir. Örneğin, değişen parçalar listelenir veya aracın boyalı parçaları belirtilir.

• Kayıtların Tutarlılığını Değerlendirin: Hasar kaydı adedi ve ekspertiz bulgularını karşılaştırın. Tramer’de hasar kaydı varsa fakat ekspertiz ciddi bir kaza izine rastladıysa, belki de o ciddi kaza sigortaya yansıtılmamış olabilir. Bu, aracın beklenenden daha fazla yıpranmış olabileceği anlamına gelir.

Özetle, fiyatsız hasar kaydı bulunan bir araç tamamen kazasız değildir; sadece kaza masrafının resmi kayıtlara geçirilmediğini gösterir. Bu durumda not edilmesi gereken, aracın geçmişinde bir kaza olduğu ve alıcı için potansiyel bir risk veya pazarlık unsuru oluşturabileceğidir.

Araç Alım Satım Sürecinde Nelere Dikkat Etmeli?

İkinci el araç alım satımında, hasar kayıtlarındaki her bilgi değerli birer veridir. Fiyat bilgisi olmayan hasar kayıtları da buna dahil. Bu durumda alıcı ve satıcı olarak atılması gereken adımlar şunlardır:

1. Detaylı Hasar Geçmişi Sorgulayın: Aracın plakasını kullanarak e-Devlet’ten veya 5664 SMS ile tüm hasar geçmişini öğrenin. Kaç adet hasar kaydı var, tarihler neler, tutarlar nedir bakın. Hizmetlerimiz kapsamında sunulan hasar geçmişi raporları da bu konuda yardımcı olabilir (örneğin FairFix platformunun sunduğu raporlar).

2. Ekspertiz Raporu Almadan Karar Vermeyin: Her alım satımda olduğu gibi, aracın ekspertiz raporunu mutlaka görün. Fiyatsız hasar kaydı varsa özellikle aracı ekspertizde kontrol ettirin. Süreçlerimiz içerisinde de belirttiğimiz gibi, araç geçmişindeki tutarsızlıklar ancak uzman incelemesiyle ortaya çıkar.

3. Satıcıdan Açıklama İsteyin: Satıcıya, hasar kaydında tutar görünmeyen kazanın detaylarını sorun. Nasıl bir kaza olmuş, hangi parça(lar) hasar görmüş ve nasıl tamir edilmiş öğrenmek isteyin. Satıcı bu konuda şeffaf bir açıklama yapabiliyorsa ve kanıt sunabiliyorsa (tamir faturası, servis kaydı gibi), içiniz daha rahat edecektir.

4. Sigorta Şirketine veya SBM’ye Başvurun (Gerekirse): Eğer hala aklınızda soru işaretleri varsa, aracın o tarihteki sigorta şirketiyle iletişime geçerek (aracın o dönemdeki poliçe sahibiyseniz) ek bilgi talep edebilirsiniz. SBM’nin Sıkça Sorulan Sorular bölümünde de benzer durumlar için yönlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca, geçmiş hasar taleplerini resmi olarak öğrenmek için SBM’nin sağladığı detaylı raporlardan (uygun koşullarda ve gerekli izinlerle) faydalanılabilir.

5. Pazarlıkta Bu Kaydı Göz Önünde Bulundurun: Alıcı iseniz, fiyat teklifinizi oluştururken “bedelsiz hasar kaydı” bilgisini dikkate alın. Tam tutar bilinmediği için risk payı ekleyebilirsiniz. Satıcı iseniz, bu hasarın araç değerine etkisinin sınırlı olduğunu, örneğin sadece ufak bir hasar olduğunu alıcıya anlatmaya çalışın. Ancak alıcının güvenini sağlamak adına gerektiğinde aracı birlikte ekspere götürme teklifinde bulunun.

Bu adımlar, araç alım satım sürecinde şeffaflık sağlayarak ileride doğabilecek anlaşmazlıkları önleyecektir. Unutmayın, hasar kaydında fiyat yazmıyor diye konuyu geçiştirmek yerine, bu bilginin arkasındaki durumu aydınlatmak her iki tarafın da faydasınadır.

Değer Kaybı ve Pazarlığa Etkisi

Bir aracın kaza yapması, onarılmış olsa bile ikinci el piyasa değerini düşürür. Bu değer düşüşüne değer kaybı denir. Hasar kaydında tutar yazmasa dahi, araç gerçekte bir kaza yaşadığı için piyasa değer kaybı hesaplama açısından etkilenir. Örneğin, bir araç hiçbir kazası olmasa 200.000 TL edebilecekken, hafif bir kazası (bedelsiz bile olsa) olduğunda alıcılar temkinli davranıp daha düşük bir fiyat teklif edebilirler. Çünkü kaza geçirmiş parçalar (boya, değişen vb.) araca olan güveni bir miktar azaltır.

Değer kaybı hukuki olarak da tanınan bir kavramdır. Eğer bir kazada siz kusursuz taraf iseniz, karşı tarafın sigortasından aracınızdaki ikinci el değer düşüşünü talep etme hakkınız vardır. Bu, değer kaybı talebi olarak bilinir. Ancak, değer kaybı talebinin gerçekleşebilmesi için kazanın sigorta şirketine intikal etmiş ve kusur oranlarının belirlenmiş olması gerekir. Fiyatsız hasar kaydı olan durumlarda genelde sigorta sürece dahil olmadığından, değer kaybı talebi de yapılmamış demektir. Yani araç sahibi kazanın ardından hiçbir tazminat almadığı gibi, aracın piyasa değeri de gizli şekilde düşmüş olabilir.

İleride bu aracı satarken, alıcılar geçmiş kazayı fark ederse doğal olarak daha düşük bir fiyat isteyebilirler. Böylece değer kaybı fiilen gerçekleşmiş olur. Örnek Yargıtay kararları incelendiğinde de kazalı araçların satışı sırasında değer düşüklüğünün göz önüne alındığı görülmektedir. Mahkemeler, onarılmış olsa bile bir aracın kayıtlarında kaza geçmişi varsa, bu aracın pazar değerinin benzer kazasız araca göre daha düşük olabileceğini kabul etmektedir. Bu nedenle, hasar kaydında tutar olmasa bile, satıcı açısından kaza sonrası değer kaybı yaşanmıştır.

Pazarlık aşamasında, bedelsiz hasar kaydı alıcı için bir soru işareti yarattığından, satıcının bunu mümkün olduğunca açıklığa kavuşturması pazarlığın sağlıklı ilerlemesini sağlar. Satıcı, kazanın ufak ve önemsiz olduğunu ispat edebilirse (örneğin sadece tampon boyanmış, parça değişmemiş gibi), değer kaybının minimum olduğunu vurgulayabilir. Alıcı ise yine de bu kaydı fiyat kırmak için bir argüman olarak kullanabilir. Burada önemli olan, her iki tarafın da doğru bilgiye dayanarak makul bir orta noktada buluşmasıdır. Değer kaybının yaklaşık miktarını öğrenmek isterseniz, çevrimiçi değer kaybı hesaplama araçlarını veya uzman danışmanlık hizmetlerini kullanabilirsiniz (örneğin FairFix’in sağlayabileceği hesaplama desteği).

Sonuç ve Öneriler

Araç hasar kaydında fiyat yazmıyor ifadesi ilk bakışta belirsizlik yaratsa da, bu makalede açıkladığımız gibi aslında belirli durumları işaret etmektedir. Özetle, böyle bir kayıt aracın sigorta şirketinden herhangi bir ödeme almadan bir kazaya karıştığını gösterir. Bu durumda paniklemeden önce şu adımları uygulayın: Aracın hasar geçmişini 5664 veya e-Devlet üzerinden doğrulayın, ekspertiz kontrolü ile fiziksel durumunu inceleyin, satıcıdan detaylı bilgi alın ve gerekirse uzmanlara danışın. Bu sayede, fiyatsız hasar kaydı nedir sorusunun cevabını kendi aracınız özelinde netleştirmiş olursunuz.

Unutmayın, şeffaflık ve bilgiye dayalı karar vermek ikinci el araç piyasasında en güçlü silahınızdır. Hem alıcı hem satıcı tarafında, bilinmeyen veya belirsiz görünen her konuyu aydınlatmaya çalışmak güven oluşturur. Daha fazla bilgi için Sıkça Sorulan Sorular sayfamıza göz atabilir veya doğrudan bizimle iletişim kurabilirsiniz. Uzman ekibimiz, hasar kayıtları, değer kaybı talepleri ve araç geçmişi konularında teknik destek sunmaya her zaman hazırdır. Araç alım satımında bilinçli adımlar atarak, olası mağduriyetlerin önüne geçebilir ve daha adil bir pazarlık süreci yaşayabilirsiniz.

Bu konu hakkında daha fazla bilgi için “Araç Değer Kaybı Şartları” kategorisindeki diğer tüm yazılarımızı inceleyebilirsiniz.