Park Halindeki Araca Çarpma
Günümüzde özellikle büyük şehirlerde park yeri bulmak başlı başına bir sorun. Bunun yanında yanlış yere park edilen araçlar, maalesef kazalara davetiye çıkarabiliyor. Peki park halindeki bir araca çarptığınızda kusur kimde sayılır? Hatalı park halindeki araca çarpma durumunda kusur oranı nasıl belirlenir? Ya da park halindeki araca çarpıp kaçmak (hit and run) başınıza hangi hukuki sorunları açar? Tüm bu soruları, ciddi ve bilgilendirici bir şekilde ele alıyoruz.
Hatalı Park Halindeki Araca Çarptım, Kusur Kimde?
Park halindeki her araç %100 masum değildir. Bir araca çarptığınızda kusurun kimde olduğu, aracın nasıl park edildiğine ve kazanın oluş şekline göre değişir. Genel olarak senaryolar şu şekildedir:
Düzgün şekilde park edilmiş araca çarpma: Bu durumda %100 kusurlu olan taraf çarpan sürücüdür. Araç yasal ve uygun şekilde park halinde duruyorsa, trafik polisi veya sigorta şirketi kazanın tüm sorumluluğunu hareket halindeki araca yükler.
Hatalı (yanlış yere) park etmiş araca çarpma: Kusur paylaştırılır. Örneğin araç kavşak içinde, yaya geçidinde, engelli rampasında veya görüşü engelleyecek şekilde dar bir sokağın köşesinde park etmişse, kaza raporunda her iki tarafa da kusur yazılabilir. Genellikle sürücü %75, hatalı park eden araç sahibi %25 kusurlu kabul edilir.
Park yerinden kontrolsüz çıkarken yoldaki araca çarpma: Park alanından çıkan araç sürücüsü etrafı kontrol etmekle yükümlüdür. Çoğunlukla çıkan araç %100 kusurlu sayılır.
Siz dururken başka bir araç gelip size çarparsa: Park halindeki (ya da duran) araca çarpan hareketli araç %100 kusurlu olur.
Önemli: Hatalı park etmiş bir araca çarpsanız bile, bu durum sizin tüm sorumluluğunuzu ortadan kaldırmaz. Yani “Araba yanlış park etmişti, ben ne yapayım?” demek sigorta ve hukuk açısından geçerli değildir. Yetkililer, kaza tespit tutanağı düzenlerken her iki tarafın kusurunu da değerlendirir. Örneğin, görüşü kapatan bir noktaya park etmiş bir araca çarptıysanız bile büyük oranda kusur size verilir. Park eden sürücü sadece ikinci derecede tali kusur alır (genelde %25 gibi). Karayolları Trafik Kanunu’na göre uygun olmayan yere park etmek (örneğin kavşak içine park) yasaktır ve park eden sürücüye kusur olarak yazılabilir; ancak asıl kusur hareket halindeki sürücüdedir.
Kusur oranı nasıl belirlenir? Trafik kazalarında kusur oranı, kazanın oluş şekline, çekilen fotoğraflara, çizilen krokiye ve en önemlisi kaza tespit tutanağındaki ifadelere göre belirlenir. Bu yüzden kaza sonrası tutanağa durumun net olarak yazılması çok mühimdir. Örneğin “Diğer araç park halindeydi” veya “araç yaya geçidinde park etmişti, görüşümü kapattı” gibi ifadeler, değerlendirmede etkili olacaktır. (Kaza tespit tutanaklarının nasıl doldurulacağını aşağıda ele alacağız.) Kusur oranlarına itiraz hakkınız da vardır; eğer haksız bir kusur dağılımı olduğunu düşünüyorsanız, bunu sigorta şirketine veya gerekli durumlarda Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşıyabilirsiniz. FairFix olarak, gerektiğinde kusur oranı itirazı sürecinde yanınızda oluyoruz.
Örnek: Dar bir sokakta köşe başına hatalı park etmiş bir araca çarptığınızı düşünün. Böyle bir durumda trafik polisi, sizin görüşünüzün kapandığını dikkate alarak “asli kusur” ve “tali kusur” dağıtabilir. Mesela sürücü %75, park eden %25 kusurlu yazılabilir. Ancak yine de hasarın büyük kısmından sorumlu olan sizsiniz. Sigorta şirketleri de “duran araca çarpma” vakalarında sürücüyü genellikle tam kusurlu sayma eğilimindedir (aşağıda sigorta bölümünde değineceğiz).
Park Halindeki Araca Çarpıp Kaçmak: Cezalar ve Yaptırımlar
Bir araca çarpıp durmadan olay yerinden uzaklaştıysanız, bu durum halk arasında “vurup kaçmak” olarak bilinir ve trafik hukukunda ciddi bir ihlaldir. Böyle bir park halindeki araca çarpıp kaçma eylemi, size hem idari para cezası hem de adli yaptırımlar getirebilir:
İdari para cezası (trafik cezası): 2025 yılı itibarıyla maddi hasarlı bir kazada olay yerini terk eden sürücülere yaklaşık 1.500 TL civarında trafik cezası uygulanmaktadır. Eğer sürücü kazadan sonra yetkililere haber vermeden ve gerekli işlemleri yapmadan uzaklaştıysa, ceza tutarı yaklaşık 3.000 TL’nin üzerine çıkabilir. (Bu tutarlar erken ödeme durumunda %25 indirimli tahsil edilebilir.) Ayrıca ehliyetin geçici süreyle alınması da söz konusu olabilir; kazanın niteliğine göre sürücü belgeniz 30 güne kadar geri alınabilir. Yani “arabaya vurdum kaçtım, ne olur?” diye soracak olursanız, karşılaşacağınız en iyi ihtimalle yüksek bir para cezası ve ehliyetinize el konulması olacaktır.
Adli süreç: Kaçma durumunda, kazaya karışan diğer aracın sahibinin şikâyetçi olma hakkı vardır. Böyle bir durumda Türk Ceza Kanunu devreye girer. Park halindeki bir araca çarpıp zarar verdiğiniz halde bildirim yapmadan kaçmak, TCK’nın “mala zarar verme” suçu kapsamına girebilir. TCK 151. madde uyarınca başkasının malına zarar veren kişi, mağdurun şikâyeti üzerine dört aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılabilir . Yani araç sahibi şikâyet ederse hakkınızda ceza davası açılabilir ve mahkeme süreci başlayabilir.
Unutmayın: Park halindeki bir araca çarpıp kaçmanız, güvenlik kameraları veya görgü tanıkları aracılığıyla tespit edilirse trafik suçu olarak kayıt altına alınır ve yukarıdaki cezalar kaçınılmaz olur. Bir anlık panikle olay yerini terk etmek, size uzun vadede çok daha büyük sorunlar çıkaracaktır. Bu nedenle en doğrusu, çarptığınız yerde durmak ve gerekenleri yapmaktır. Eğer park halindeki araca zarar verdiyseniz, mutlaka durup iletişim bilgilerinizi bırakın, mümkünse araç sahibine ulaşın veya polis çağırarak tutanak tutulmasını sağlayın. Bu hem etik olarak doğru davranıştır hem de ileride alacağınız cezaları ve vicdani yükü azaltır.
Park Halindeki Araca Çarptım: Sigorta Hasarı Karşılar mı?
Maddi hasarlı kazalarda en çok merak edilen konulardan biri de sigortanın hasarı karşılayıp karşılamayacağıdır. Özellikle park halindeki araca çarpma gibi durumlarda suçlu taraf siz olduğunuz için tedirgin olabilirsiniz. İşte bu durumda sigortaların tutumu:
Zorunlu Trafik Sigortası: Trafik sigortası, %100 kusurlu olsanız bile karşı tarafın araç zararlarını poliçe limitleri dahilinde karşılar. Yani park halindeki araca çarptıysanız, sizin trafik sigortanız hatalı olduğunuz durumda dahi karşı aracın tamir masraflarını ödeyecektir. Bu sigorta, üçüncü kişilerin zararını karşılamak için vardır ve mağdur olan tarafa odaklanır. Ancak trafik sigortası sizin kendi aracınızın hasarını ödemez. Sizin aracınızdaki hasarlar için devreye kasko sigortası girer. (Trafik sigortasının kapsamı hakkında detaylı bilgi için bkz. 2024 Trafik Sigortası Kapsamı rehberimiz.)
Kasko Sigortası: Kaskonuz varsa, kendi aracınızdaki hasarı poliçenizin koşullarına göre karşılayabilirsiniz. Kasko, kusur durumuna bakmaksızın sizin aracınızı korumaya yöneliktir. Yani park halindeki bir araca çarparken %100 kusurlu olsanız dahi kasko sigortanız varsa, kendi aracınızın masraflarını talep edebilirsiniz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, kaskodan yapacağınız hasar talebinin sonraki poliçenizde prim artışına yol açabileceğidir. (Kaza sonrası sigorta primi artışı konusunda merak ettikleriniz için Kaza Yapınca Sigorta Primi Artar mı? yazımıza göz atabilirsiniz.)
Dikkat: Sigorta şirketleri olayın tutanak ve fotoğraflarını incelerken, “duran araca çarpma” vakalarında sürücüyü genelde %100 kusurlu kabul eder. Yani park halindeki araç hatalı park etmiş olsa bile, sigorta gözünde bir yere çarpmış olmanız başlı başına sizi kusurlu kılar. Uygun olmayan yere park eden araç sahibi kural ihlali yapmıştır, ancak sizin de aracınızı kontrol edemeyip çarpmış olmanız asli kusur sayılır. Dolayısıyla sigorta açısından “araba yanlış park edilmişti” mazereti çok geçerli olmaz. Bu durum, hasar ödemelerinde de kendini gösterir: Trafik sigortanız karşı tarafın zararını öder, fakat kendi aracınızın tamiri için kasko devreye girer. Eğer kaskonuz yoksa, kendi aracınızdaki masraflar cebinizden çıkabilir.
Yine de, eğer park eden araç belirgin bir kural ihlali yaptıysa (örneğin engelli yerine park ettiyse) bunu tutanakta belirtmek önemlidir. Böylece sigorta şirketi karşı tarafın hatalı parkı nedeniyle rücu (geri talep) hakkını kullanarak ödediği tazminatın bir kısmını hatalı park eden sürücüden isteyebilir. Bu teknik detaylar için endişe etmeyin; FairFix ekibi olarak kaza sonrası sigorta süreçlerinde haklarınızı korumanız için danışmanlık sağlıyoruz.
Park Halindeki Araca Çarpma Sonrası Değer Kaybı Talebi
Bir araca çarptığınızda, karşı taraf sadece tamir masrafını talep etmekle kalmayabilir. Araç değer kaybı da gündeme gelebilir. Değer kaybı, kazaya karışan aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Park halindeki bir araca çarptıysanız ve karşı tarafın aracı hasar gördüyse, tamir edilse bile araç kaza kaydı nedeniyle piyasa değeri düşecektir. Bu durumda araç sahibi, sigorta şirketinden veya kusurlu taraftan değer kaybı tazminatı talep etme hakkına sahiptir.
Kısaca örneklemek gerekirse: 2018 model bir araç park halindeyken çarpıldı ve kapısı değiştiyse, bu araç ileride satılırken “boyalı/değişen parça” kaydı nedeniyle daha düşük fiyata alıcı bulacaktır. İşte bu değer farkını kusurlu sürücü karşılamak durumunda kalabilir. Zorunlu trafik sigortası poliçeleri, karşı tarafın değer kaybını da belirli koşullarda teminat kapsamına alır. Yani sigorta şirketiniz, karşı tarafın onarım sonrası oluşan değer kaybını da ödeyebilir.
Değer kaybı hesaplanırken aracın yaşı, kilometresi, piyasa değeri, hasar geçmişi ve hasarın boyutu gibi kriterler dikkate alınır. Bu süreç biraz teknik olabilir; ekspertiz raporları ve sigorta prosedürleri gerektirir. FairFix olarak biz, bu süreçte sizin adınıza tüm adımları yürütüyoruz. Özellikle park halindeki aracınıza çarpıldıysa ya da siz bir araca çarptıysanız, değer kaybı başvurusu yapmadan önce bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, ücretsiz değer kaybı danışmanlığı sunarak şu adımları sizin için yönetiyor:
Kusur oranı analizi ve gerekirse itiraz dilekçelerinin hazırlanması,
Uzman eksper raporunun alınması ve incelenmesi,
Sigorta şirketine resmi başvuru yapılarak değer kaybı talebinin iletilmesi.
Tüm bu süreçleri profesyonelce takip ederek hak kaybı yaşamamanızı sağlıyoruz. (Değer kaybı talebi hangi şartlarda yapılır merak ediyorsanız, Araç Değer Kaybı Şartları yazımızda detaylı bilgiler bulabilirsiniz.)
Kaza Tespit Tutanağı Nasıl Tutulur? Ne Yapmalıyım?
Eğer park halindeki araca çarptıysanız, olay anında doğru adımları atmak çok önemlidir. Kazanın hemen ardından paniklemeden aşağıdaki işlemleri yapmanız gerekir:
Aracı güvenli şekilde durdurun: Öncelikle kendi aracınızı güvenli bir yere çekin, dörtlü flaşörlerinizi yakın ve gerekiyorsa trafik güvenliği için reflektör koyun. Kaçmak yerine durmanız gerektiğini unutmayın.
Olay yerinin fotoğraflarını çekin: Kaza yerinin genel görünümünü, yol şartlarını ve araçların konumunu net şekilde fotoğraflayın. Ayrıca her iki aracın hasarlı kısımlarını ayrı ayrı görüntüleyin. Bu görseller, tutanak düzenlenirken ve sigorta sürecinde delil olacaktır.
Tutanak tutun veya polisi arayın: Eğer çarptığınız aracın sahibi olay yerindeyse, maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı doldurabilirsiniz. Tutanak formunda kazanın tarihini, saatini, yerini ve tarafların bilgilerini eksiksiz yazın. “Araç duruyordu”, “diğer araç hatalı park halindeydi” gibi net ifadelerle kazanın oluş şeklini anlatın. Tutanak formunun arkasındaki kroki bölümüne kaza anını kuşbakışı çizerek hangi yönden gelip nereye çarptığınızı gösterin.
Araç sahibi olay yerinde yoksa: Böyle bir durumda asla doğrudan uzaklaşmayın. Çarptığınız aracın görünür bir yerine, kendi adınızı, telefon numaranızı ve varsa sigorta poliçe bilgilerinizi içeren bir not bırakın. “Aracınıza çarptım, şu numaradan bana ulaşabilirsiniz” gibi bir not, hem vicdanen doğru bir davranıştır hem de hakkınızda kaçma suçlaması yapılmasını önler. Not bıraktıktan sonra da mutlaka polis çağırın ve durumu bildirin. Polis gelerek olay yeri incelemesi yapabilir veya size tutanak doldurma yönünde talimat verebilir.
Görgü tanığı bilgilerini alın: Kaza anını gören kişiler varsa isim ve telefon bilgilerini almaya çalışın. İleride gerekirse tanık olarak ifadeleri alınabilir.
Sigorta şirketinize haber verin: Kendi aracınızda hasar oluştuysa, en kısa sürede (tercihen 5 iş günü içinde) kasko sigortanıza ya da karşı tarafın trafik sigortasına hasar ihbarı yapın. Kaza tespit tutanağının bir nüshasını ve fotoğrafları sigorta şirketine iletin.
Polis çağırmanız gereken durumlar: Eğer kazaya karışan taraflardan biri olay yerinde yoksa (park halindeki aracın sahibi ortada yoksa) veya araç sahibine ulaşılamıyorsa, mutlaka polisi arayın. Yine, taraflar tutanak konusunda anlaşmazlık yaşıyorsa ya da sürücülerden herhangi biri alkollü ise, bu durumlarda da polis çağrılmalıdır. Alkollü sürücülerle yapılan kazalarda tutanak yerine polis raporu tutulması yasal zorunluluktur. Ayrıca kamu malına zarar verme, yaralanma veya ölüm gibi ciddi durumlar varsa yine resmi ekiplerin gelmesi gerekir.
Tutanak doldururken tüm alanların eksiksiz olmasına dikkat edin. İki taraf da tutanağı imzalamadan ayrılmayın. Eğer karşı taraf yoksa, polis raporu tek başına yeterli olacaktır. Daha sonra bu tutanağın bir kopyasını sigortaya iletmeyi unutmayın.
Sık Sorulan Sorular
➤ Park halindeki araca ceza yazılır mı? Evet, eğer araç trafik kurallarını ihlal edecek şekilde park edilmişse ceza yazılabilir. Özellikle kaldırım, yaya geçidi, kavşak içi, engelli park yeri gibi yasak yerlere park eden araçlar hem trafikte tehlike oluşturur hem de kural ihlali yapmış olur. Bu gibi durumlarda trafik polisleri araca ceza kesebilir. Örneğin, 2025 yılında park ve duraklama yasağına uymamanın cezası yaklaşık 993 TL’dir (engelli yerine park ettiyse ceza daha da yüksek, ~1.986 TL civarındadır). Yani yanlış yere park eden araç sahibi, kazaya karışmasa bile hatalı park nedeniyle idari para cezasıyla karşılaşabilir.
➤ Park yerinden çıkarken çarpmak kimin suçu? Park yerinden geri manevra yaparak veya yanaşarak çıkarken bir araca çarptıysanız, genellikle çıkan araç sürücüsü kusurlu sayılır. Çünkü trafik kurallarına göre manevra yapan sürücü, arkadan veya yoldan gelen trafiği kontrol etmek zorundadır. Park yerinden caddeye çıkarken yoldaki araca vurmak, dikkat eksikliği olarak değerlendirilir ve çıkan sürücü %100 kusurlu kabul edilir. Bu nedenle park alanlarından çıkarken çok dikkatli olun, kör noktalara karşı gerekirse birinden yardım alın.
➤ Aracıma park halindeyken çarptılar ve kaçtılar. Ne yapmalıyım? Böyle bir durumla karşılaşmak can sıkıcı olabilir, ancak yapabilecekleriniz var. Öncelikle aracınızı güvenli bir yere çekip çevredeki güvenlik kameralarını araştırın. Apartman, işyeri veya MOBESE kameraları kazayı kaydetmiş olabilir. Olay yerinin ve aracınızın hasarının fotoğraflarını çekin. Hemen en yakın polis merkezine veya karakola giderek tutanak tutturun ve şikâyetçi olun. Mümkünse kazayı gören görgü tanıkları bulun ve iletişim bilgilerini alın. Plakası tespit edilen kaçak sürücü için polis gerekli işlemleri yapacak, ayrıca sigorta şirketi de devreye girecektir. Unutmayın, kaçan sürücü bulunursa hem trafik cezası ödeyecek hem de sizin hasarınızı karşılamak zorunda kalacaktır. Eğer kasko sigortanız varsa, polis raporuyla birlikte kendi sigortanıza başvurarak aracınızı tamir ettirebilir ve sigorta şirketinizden rücu yoluyla zararın tahsil edilmesini talep edebilirsiniz. Bu süreçte hukuki danışmanlık almak isterseniz, FairFix ekibi size yol gösterebilir.
➤ Park halindeki araca çarptım, karşı taraf benden ayrıca bir şey talep edebilir mi? Evet, yukarıda bahsettiğimiz değer kaybı tazminatı bunun en yaygın örneğidir. Karşı tarafın aracı tamir edilse bile, kaza nedeniyle ikinci el değeri düşeceği için değer kaybı bedeli talep edilebilir. Ayrıca, kazada mağdur olan tarafın ulaşım masrafları (örneğin aracı tamirdeyken kiralık araç kullanmışsa) veya benzeri dolaylı zararları da gündeme gelebilir. Bu tür talepler genellikle sigorta kapsamında çözülür; trafik sigortası poliçe limitleri dahilinde karşı tarafın değer kaybını ve ulaşım giderini öder. Eğer bir uzlaşmazlık olursa, konu yargıya taşınabilir. Böyle durumlarla uğraşmamak ve hak kaybına uğramamak için FairFix’in uzman desteğinden faydalanabilirsiniz.
➤ Park halindeki motosiklete çarparsam aynı kurallar geçerli mi? Evet, park halindeki motor, motosiklet veya scooter gibi araçlara çarpmanız durumunda da yukarıdaki kurallar geçerlidir. Motosikletin yanlış park edilmiş olması halinde kısmen karşı tarafa kusur yazılabilir, fakat genel olarak hareket eden araç sorumlu tutulur. Maddi hasar küçük bile olsa (örneğin motosikleti devirdiniz, aynası kırıldı), durup gerekli işlemleri yapmanız gerekir. Motosiklet kazalarında da değer kaybı ve sigorta süreçleri otomobillere benzer şekilde işler.
Sonuç ve Öneriler
Bir anlık dalgınlıkla duran bir araca çarpmak her sürücünün başına gelebilecek bir kazadır. Böyle bir durumda önemli olan, panik yapmadan doğru adımları atmak ve yasal sorumluluklarınızı yerine getirmektir. Kusurlu duruma düşmemek için araç kullanırken özellikle park alanları ve dar sokaklarda çok dikkatli olmanız gerekir. Eğer sizin aracınız park halindeyken bir başkası çarptıysa da hakkınızı aramak için hızlı davranmalısınız.
Kazanın ardından belgeleri eksiksiz hazırlamak, kazayı doğru şekilde tutanak altına almak ve karşı tarafla iletişime geçmek sürecin sağlıklı işlemesini sağlar. Unutmayın, kazadan kaçmak çözüm değildir; aksine hem maddi hem manevi daha büyük kayıplara yol açabilir. Kusurlu olmamak için dikkatli sürün, kurallara uyun ve her zaman etik davranın.
FairFix olarak, trafik kazalarının kusur tespitinden tazminat süreçlerine kadar her aşamasında yanınızdayız. İster park halindeki araca çarpan taraf olun, ister aracı park halindeyken hasar gören taraf olun, uzman ekibimiz size yol göstermeye hazır. Değer kaybı tazminatından kusur oranı itirazına kadar tüm süreçlerde teknik ve hukuki desteğimizle yanınızda olacağız.
FairFix ile Hakkınızı Arayın!
Aracınız park halindeyken birisi çarptı mı? Değer kaybı tazminatı almak istiyorsunuz fakat süreçleri bilmiyor musunuz? Ya da kazadaki kusur oranınıza itiraz etmeyi planlıyorsunuz? Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden bize danışın. fairfix.com.tr adresinden veya iletişim numaralarımızdan bize ulaşın, tüm süreci sizin adınıza profesyonelce takip edelim. Unutmayın, haklarınızı bilmek ve zamanında adım atmak, kayıplarınızı telafi etmenin ilk şartıdır!
Bu konu hakkında daha fazla bilgi için “Araç Değer Kaybı Örneği” kategorisindeki diğer tüm yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
