ERP Hasar Nedir? Anlamı ve KTT Çarpma Kayıtları

ERP hasar nedir? İkinci el araç alırken veya 5664 hasar sorgulaması yaparken karşınıza çıkan ERP ve KTT gibi kısaltmalar, aracın geçmiş kazalarıyla ilgili önemli bilgiler verir. ERP ve KTT kavramlarını anlamak, hasar kayıtlarını doğru yorumlamak açısından kritik önemdedir. Bu makalede ERP hasar kaydı ve KTT çarpma terimlerinin ne anlama geldiğini, ERP ağır hasarlı araç ifadesinin açıklamasını ve KZ3 çarpma gibi kodların neyi ifade ettiğini teknik ama anlaşılır bir dille ele alacağız. Ayrıca hasar kayıtlarının nasıl sorgulandığı ve ikinci el araç alımında nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda ipuçları sunacağız.

Kısaca özetlemek gerekirse; ERP, bir kazanın eksper raporu ile kayıt altına alındığını gösterir. KTT ise Kaza Tespit Tutanağı kısaltmasıdır ve kazanın taraflarca tutanakla belgelendiğini ifade eder. Şimdi bu kavramların detaylarına ve aralarındaki farklara yakından bakalım.

KTT Nedir? (Kaza Tespit Tutanağı)

KTT, “Kaza Tespit Tutanağı” teriminin kısaltmasıdır. Bu tutanak, sadece maddi hasarlı trafik kazalarında, polis çağırmadan kazaya karışan sürücüler tarafından doldurulan resmi bir belgedir. Küçük çaplı kazalarda taraflar birlikte kaza krokisini çizip gerekli bilgileri yazarak bir KTT raporu hazırlar ve imzalar. Böylece kazanın oluş şekli ve tarafların beyanları kayıt altına alınmış olur. KTT düzenlenen kazalarda genellikle hasar nispeten hafiftir ve taraflar anlaşarak süreci hızlandırırlar. Örneğin, arkadan çarpma gibi basit kazalarda trafik polisinin gelmesini beklemek yerine KTT tutulması yaygındır.

KTT’li bir kazada, tutanak doğrudan sigorta şirketlerine iletilir ve kusur oranları bu belge üzerinden belirlenir. KTT çarpma ne demek? Kayıtlarda “KTT-çarpma” ifadesi, ilgili kazada bir kaza tespit tutanağı tutulduğunu ve bir çarpma (çarpışma) olayı yaşandığını gösterir. Yani hasar kaydında KTT ibaresini görüyorsanız, kaza anında taraflar kendi aralarında tutanak tutmuş demektir. KTT çarpma hasar kaydı, kazanın bir KTT ile belgelendiği bir çarpma vakası anlamına gelir. Bu da genellikle kazanın daha küçük ölçekli olduğunun bir göstergesi olabilir. KTT’li kazalarda eksper tarafından düzenlenmiş ayrıntılı raporlar olmaz; belgeler kazanın taraflarınca tutulur ve sisteme bu şekilde girilir.

Kaza Tespit Tutanağı ile belgelenmiş kazaların önemli bir detayı da süreyle ilgilidir: Bir kaza tutanağının geçerlilik süresi belirli bir zaman dilimiyle sınırlıdır. Taraflar tutanağı doldurduktan sonra mümkün olan en kısa sürede sigorta şirketine başvurmalıdır. Uygulamada tutanağın hukuki ve sigortasal geçerliliği için ideal olarak kaza tarihinden itibaren birkaç gün içinde işlemlerin başlatılması önerilir (detaylar için Kaza Tutanağı Geçerlilik Süresi başlıklı rehberimize göz atabilirsiniz). Ayrıca, 5664 SMS servisi ile KTT sorgulaması yapmak da mümkündür. Plakanızı yazarak “KTT” koduyla 5664’e SMS gönderdiğinizde, son iki yıl içindeki KTT kayıtlarına ilişkin bilgi alabilirsiniz. Bu, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından sunulan bir hizmettir. Özetle, KTT ne demek sorusunun cevabı: bir kazanın sürücüler tarafından tutanakla kayıt altına alındığını ve sigorta sistemine bu şekilde işlendiğini ifade eder.

ERP Hasar Nedir? (Ekspertiz Raporlu Hasar)

ERP kısaltması, hasar kayıtlarında “Eksper Raporu” anlamına gelir. Bir kazanın ERP kayıtlı olması, hasar bilgilerinin sigorta şirketinin atadığı uzman eksper tarafından hazırlanan bir raporla sisteme işlendiğini gösterir. Yani ERP hasar nedir sorusuna verilecek en basit cevap: kazaya dair ekspertiz raporu bulunduğunu ve bu raporun Sigorta Bilgi Merkezi kayıtlarında yer aldığını ifade eder. Bu durum genellikle kazanın daha ciddi boyutta olduğunu veya onarım masraflarının sigorta şirketi tarafından karşılandığını belirtir. Nitekim ERP kayıtlı bir hasar, aracın onarım sürecinin sigorta eksperleri gözetiminde yapıldığına işaret eder.

ERP kaydı olan kazalarda sigorta şirketi hasarı değerlendirir ve çoğunlukla araç sahibine onarım bedeli kadar bir ödeme yapar. Araç sahibi de aldığı tazminat ile dilediği serviste aracını tamir ettirebilir. ERP çarpma ne demek? Bu tabir, kazada oluşan hasarın eksper raporuyla belgelendiği ve sigorta tarafından para ödenerek çözümlendiği anlamına gelir. Örneğin, başka bir aracın kusurlu olduğu bir kazada sizin aracınız hasar gördüyse, karşı tarafın sigortası eksper gönderip hasarı tespit eder. Sonrasında ya aracı anlaşmalı serviste onarır ya da hasar bedelini nakit olarak size öder. Sigorta şirketinin nakit ödeme yapıp onarımı araç sahibine bırakması durumunda ortaya çıkan rapora halk arasında ERP raporu denir. Bu, sigorta şirketinin aracı bizzat onarmadığı, onun yerine eksper raporuyla belirlenen tutarı ödediği kazaları ifade eder. Dolayısıyla ERP hasar kaydı, hasarın sigorta üzerinden işlem gördüğünü kanıtlar.

Önemli bir ayrıntı: Eğer kazada kusurlu taraf siz iseniz (yani kendi trafik sigortanız karşı tarafa ödeme yapacaksa ve sizin aracınızın hasarı ancak kasko ile karşılanabilir durumdaysa), bu durumda trafik sigortanız sizin aracınız için ödeme yapmayacağından ERP raporu alamazsınız. Yani trafik sigortası kapsamında ERP kaydı, genellikle karşı tarafın sigortasının ödediği hasarlar için söz konusudur. Kendi kasko sigortanız hasarınızı karşıladığında da SBM sistemine kayıt düşebilir; ancak ERP terimi daha çok trafik sigortası poliçesi üzerinden işleyen hasarlarda kullanılır. Ayrıca kaza sonucunda araç pert (kullanılamaz hale) olacak kadar ağır hasar aldıysa, bu durumda da ERP raporu yerine doğrudan pert kaydı işlenir.

Kısaca toparlamak gerekirse, ERP raporu bir hasar dosyasının eksper incelemesinden geçtiğini, onarım ve parça değişimi bilgilerinin detaylı bir raporda yer aldığını gösterir. Hatta 5664 servisinde hasar geçmişi sorgularken, mesaj içinde ERP ibaresi görülürse bunun anlamı hasar detaylarının eksper raporuyla kayıtlı olduğudur. Bu gibi durumlarda isterseniz “PARCA” yazıp ilgili tarih ve plakayı 5664’e göndererek değişen parçaların neler olduğunu dahi öğrenebilirsiniz (SBM’nin sunduğu bu ek hizmet sayesinde, ERP raporunda listelenen parçalar ve onarım işlemleri görülebilir).

ERP Ağır Hasarlı Ne Demek?

Bir hasar kaydında “ERP ağır hasarlı” ifadesi yer alıyorsa, bu o aracın çok ciddi bir kazaya karıştığını ve eksper raporu ile ağır hasarlı olarak kayda geçtiğini gösterir. Ağır hasar, aracın onarım maliyetinin oldukça yüksek olduğu, hatta aracın piyasa değerine yakın veya onu aşan durumlar için kullanılan bir terimdir. Sigorta şirketleri genellikle bir aracın hasar masrafı, aracın değerinin %70’ine ulaştığında veya geçtiğinde aracı pert (tam hasarlı) olarak değerlendirir. Pert kayıtlı araçlar trafikten çekilir ve tekrar trafiğe dönebilmeleri çok kapsamlı onarımlar ve resmi işlemler gerektirir. Eğer hasar oranı %70’in altında kalıyor ancak yüklü bir tutardaysa araç ağır hasarlı kabul edilir. Bu durumda araç ağır hasar kaydı alır fakat uygun şekilde tamir edilip gerekli kontrollerden geçerek tekrar trafiğe çıkabilir .

ERP ağır hasarlı demek, aracın ağır hasar sınıfına giren bir kazayı eksper raporuyla belgelendirdiği anlamına gelir. Yani sigorta eksperi aracı inceleyip kapsamlı bir hasar ekspertiz raporu hazırlamış ve aracın onarım masraflarını sigorta şirketi üstlenmiştir . Bu, sigorta şirketinin genellikle araç sahibine pert sınırının hemen altındaki bir tutarı ödediği veya aracın bu bedelle onarıldığı durumları ifade eder. Böyle bir kayıt, ikinci el araç alımında son derece dikkat edilmesi gereken bir işarettir. Çünkü ERP ağır hasarlı bir araç, ciddi bir kaza geçmişine sahip demektir ve her ne kadar tamir edilip trafiğe dönmüş olsa da yapısal güvenlik açısından riskler barındırabilir. Nitekim ağır hasar kayıtlı araçların bir kısmı, tamir sürecinde yeterli denetim olmadığından güvenlik zaaflarına sahip olabiliyor. Türkiye’de yaklaşık 2 milyon ağır hasar kayıtlı araç trafikte dolaşmaktadır ve ne yazık ki birçoğu standart dışı yöntemlerle onarılıp tekrar kullanıma dönmektedir. Bu da can ve mal güvenliği açısından sorunlar yaratabilir. Bu nedenle, geçmişinde ağır hasar (özellikle ERP ağır hasar) bulunan araçları satın alırken çok daha titiz bir inceleme yapmak gerekir. Araç ekspertiz raporlarını detaylı incelemeli, mümkünse değişen parçaları ve şasi, hava yastığı gibi kritik bileşenlerin durumunu kontrol ettirmelisiniz.

ERP ağır hasarlı bir aracın kayıtlarını temizlemek veya hasar kaydını sildirmek ise neredeyse imkânsızdır. Sadece kayıt hatalı girilmişse ve bunu ispat edebilirseniz Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi nezdinde düzeltme talep edilebilir. Onun dışında ağır hasar kaydı silme işlemi yasal olarak yapılmamaktadır (bu konuda detaylı bilgi için Ağır Hasar Kaydı Nasıl Silinir? başlıklı yazımıza bakabilirsiniz). Yani ağır hasar bir nevi araç için kalıcı bir “sicil” niteliğindedir.

KZ3 Çarpma Nedir? Hasar Kayıtlarındaki KZ Kodları

5664 hasar sorgulama servisi ile bir aracın plakasını sorguladığınızda, size gelen SMS’de kazalar genellikle KZ1, KZ2, KZ3… şeklinde listelenir. Buradaki KZ, “kaza” kelimesinin kısaltması olup, aracın karıştığı her bir kazayı numaralandırır. KZ3 çarpma ifadesi, aracın geçmişinde üçüncü sırada listelenen bir çarpma (çarpışma) kazası olduğunu gösterir. Yani bu, aracın üçüncü kazasının bir çarpma vakası olduğunu belirtir. KZ1 genelde en yeni (son) kazayı, KZ2 bir önceki kazayı, KZ3 ondan önceki kazayı temsil edecek şekilde sıralama yapılır. Her kazanın detayında tarih ve hasar türü belirtilir. Örneğin bir sorgu sonucunda şu şekilde bir bilgi görebilirsiniz:

1. KZ1: 12/08/2022 – KTT-Çarpma – 15.000 TL
2. KZ2: 10/05/2019 – Çarpma – 7.500 TL

3. KZ3: 22/11/2016 – KTT-Çarpma –  (Bedelsiz)

Bu örnek, aracın toplam üç kazaya karıştığını; KZ1 ve KZ3 kazalarında kaza tespit tutanağı tutulduğunu (KTT-Çarpma) ve KZ1’de 15 bin TL’lik bir hasar ödemesi yapıldığını gösterir. KZ2 kaydında ise KTT ibaresi yok, sadece “Çarpma” yazıyor – bu muhtemelen o kazada polis raporu tutulduğu veya KTT kullanılmadığı anlamına gelebilir. Ayrıca KZ3’te tutanak olmasına rağmen tutar belirtilmemiş; parantez içinde “bedelsiz” ifadesi olabileceğini varsayalım. Hasar kaydı KTT nedir? sorusuna bu veriler ışığında cevap verecek olursak: Hasar kayıtlarında “KTT” ibaresi, o kazanın kaza tespit tutanağıyla belgelenmiş olduğunu gösterir. Yani araç geçmişinde KTT’li bir kayıt varsa, sürücüler anlaşmalı bir tutanak doldurmuş ve sigorta işlemleri bu tutanakla yürütülmüştür.

Bedelsiz hasar kaydı ne demek? Hasar sorgulamalarında bazen tutar kısmı boş olabilir veya “0 TL” ya da “bedelsiz” şeklinde bilgi yer alabilir. Bu, ilgili kazada sigorta şirketi tarafından ödenen bir tutar olmadığı anlamına gelir. Genellikle şöyle durumlarda görülür: Kazada karşı taraf kusurluysa ve hasarı kendi cebinden ödemişse (yani sigortaya yansıtılmamışsa) veya hasar kaydı açılmış fakat ödeme yapılmamışsa kayıt bedelsiz görünebilir. Örneğin, kusurlu sürücünün sigortası yerine kendisi hasar masrafını karşıladıysa, hasar fiyatsız (bedelsiz) olarak işlenir. Bu konuyu merak edenler Araç Hasar Kaydında Fiyat Yazmıyor – Fiyatsız Hasar Kaydı Nedir? başlıklı makalemizde daha ayrıntılı açıklamalar bulabilir.

Özetle, KZ3 çarpma gibi bir ifade gördüğünüzde bunun özel bir kaza türü değil, aracın kronolojik kaza listesinde üçüncü sıradaki çarpma vakası olduğunu anlıyoruz. Çarpma ifadesi, bir cisme veya araca çarpma şeklindeki kazaları belirtir. Eğer yanında KTT yazıyorsa tutanakla belgelenmiş, yazmıyorsa polis raporu ile kayıt altına alınmış olabilir. Ayrıca hasar tutarı da kayıtlarda yer alır; tutar yoksa sigorta kapsamında bir ödeme yapılmadığını çıkarabiliriz.

5664 Sorgulamasında ERP ve KTT Kayıtlarının Önemi

5664 SMS sorgulama sistemi, Türkiye’deki araçların hasar ve poliçe geçmişini hızlıca öğrenmek için sıkça kullanılan bir yöntemdir. Bu sorgu sayesinde bir aracın geçmiş kazalarının sayısını, türünü (KTT’li mi, eksper raporlu mu) ve varsa ödenen hasar tutarlarını görebilirsiniz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:

1. Sadece sigorta şirketlerine intikal eden kazalar görünür. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) veritabanında, 2003 yılı sonrası trafik ve kasko sigortası kapsamında yapılan hasar ödemeleri kayıtlıdır. Eğer bir kaza sigortaya hiç yansıtılmadan taraflar arasında halledildiyse veya çok eski tarihte gerçekleştiyse, 5664 sorgusunda çıkmayabilir. Bu yüzden, bir araçın hasar kaydı temiz görünüyorsa bile kesin olarak kazasız olduğunu varsaymak hatalı olabilir. Örneğin, tramer kaydı olmayan bazı araçların aslında ciddi kazalar yapmış ama masrafların sigorta yerine nakit ödenmiş olabildiğini unutmayın.

1. ERP kayıtları, araç hakkında en detaylı bilgileri sunar. Eğer bir hasar ERP olarak listelenmişse, bu kazada değişen parçalar, onarım detayları eksper raporunda mevcut demektir. 5664 üzerinden PARÇA sorgulaması yaparak bu detaylara erişmek mümkündür. Bu bilgiler, ikinci el araç alırken araca hangi parçaların orijinal, hangilerinin sonradan değişmiş olduğunu görmenize yardımcı olur.

2.  

3. KTT kayıtları, küçük kazaları gösterir ama tüm hasarı yansıtmayabilir. KTT tutanağı ile geçmiş kazalarda genelde hasar tutarı da düşük olur. Ancak bazen KTT ile belgelenmiş bir kazada hasar tutarı yüksek de çıkabilir; bu durumda muhtemelen sonrasında ekspertiz süreci de işletilmiştir. Eğer araçta değer kaybı oluştuysa (örneğin büyük bir kazada onarılmış araçlarda ikinci elde oluşan değer düşüşü), bunun tazmini için KTT ve eksper raporları kritik önemdedir. Değer kaybı kavramı ve tazminat şartları hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz Araç Değer Kaybı Şartları yazımızı inceleyebilirsiniz.

İkinci El Araç Alırken Dikkat: Hasar Kayıtlarını Doğru Yorumlayın

ERP ve KTT kayıtları, ikinci el araç alım satımında şeffaflık sağlayan önemli göstergelerdir. Ancak bu kayıtları doğru yorumlamak ve gereken tedbirleri almak alıcının sorumluluğundadır. İşte dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:

1. Kapsamlı Hasar Geçmişi Analizi: Aracın plakasını 5664’e SMS göndererek veya e-Devlet üzerinden hasar kaydı sorgulayın. Kayıtlarda “ağır hasar”, “pert”, “ERP” gibi ibareler varsa araç geçmişinde ciddi bir olay olduğu anlamına gelir. Bu durumda aracı satın almadan önce mutlaka yetkili bir serviste veya tarafsız bir ekspertiz firmasında detaylı kontrol ettirin. Özellikle şasi ve güvenlik donanımlarının doğru onarılıp onarılmadığına baktırın.
2.  
3. Eksper Raporlarını İsteyin: Satıcıdan, eğer elinde varsa, önceki kazalara ait ekspertiz raporlarını veya servis faturalarını talep edin. ERP kayıtlı bir hasar söz konusuysa bu raporlar sayesinde hangi parçaların değiştiğini öğrenebilirsiniz. Aracın hasar onarım sürecine dair şeffaf bilgi sunan satıcılar güven sağlar.

1. KTT’li Kazalarda Değerlendirme: Kayıtlarda sadece KTT-çarpma gibi birkaç ufak kaza görünüyorsa, genelde araçta büyük bir sorun olmama ihtimali yüksektir. Yine de boyalı/değişen parça kontrolü yapmayı ihmal etmeyin. Tramer kaydı temiz olsa bile araç boyanmış veya parça değişmiş olabilir, zira dediğimiz gibi her kaza tramer kaydına yansımayabilir.

1. Pert Kaydı ve Hurda Durumu: Eğer araç pert kaydı aldıysa, trafik tesciline hurda olarak işlenmiş olabilir. Pert kayıtlı bir araç ancak gerekli onarımlardan sonra tekrar trafiğe dönebilir ve bu işlem masraflı ve zahmetlidir. Pert veya ağır hasar kayıtlı araçların ikinci elde değeri çok düşer. Bu konuda bilgi almak isterseniz Hurda Araç Fiyatı Hesaplama Rehberi yazımız, pert olmuş bir aracın değerinin nasıl belirlendiğine dair faydalı bilgiler içeriyor.

2.  

3. Dolandırıcılığa Karşı Uyanık Olun: Bazı satıcılar hasar kaydını önemsiz göstermeye veya şişirme ağır hasar kaydı gibi kavramlarla kafanızı karıştırmaya çalışabilir. Örneğin, kaza sonrası sigortadan yüksek ödeme alabilmek için hasar tutarını şişirip araç pert gösterilmiş olabilir. Ya da tam tersi, hasar kaydı gizlenmeye çalışılabilir. Bu gibi durumlara karşı FairFix gibi uzman danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Firmamızın hizmetlerimiz ve çalışma süreçlerimiz sayfalarında, kaza sonrası haklarınızı nasıl koruduğumuz ve nelere dikkat ettiğimiz ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Özellikle değer kaybı, sigorta tazminat süreçleri ve hasar itirazları gibi konularda FairFix uzmanlarıyla çalışarak hak kaybına uğramanızın önüne geçebilirsiniz.

Sonuç ve Öneriler

ERP hasar ve KTT çarpma kavramları, araçların kaza geçmişini anlamada kilit rol oynar. Özetle, ERP ibaresi gördüğünüzde bilin ki o hasar bir eksper raporuna dayalıdır ve muhtemelen sigorta şirketince ciddi bir işlem görmüştür. KTT ibaresi ise kazanın taraflarca doldurulan bir tutanakla kayda geçtiğini, genellikle daha küçük çaplı bir hasar olabileceğini gösterir. İkinci el araç satın alırken bu kayıtları mutlaka kontrol edin ve 5664 sorgulamasından gelen bilgileri doğru değerlendirin. Unutmayın, hasar kaydının olmaması her zaman kazasızlık anlamına gelmez; bazı kazalar sigorta sistemine yansımamış olabilir.

Eğer araç geçmişiyle ilgili kafanızda soru işaretleri varsa, ekspertiz raporlarına göz atmak ve uzman görüşü almak en doğrusudur. Ayrıca haklarınızı bilmeniz çok önemli: Örneğin, siz kusursuz tarafsanız kaza sonrası değer kaybı tazminatı talep etme hakkınız olabilir, yahut ciddi bir hasar durumunda sigorta şirketlerinin ödemesi gereken tutarlar ve süreçler hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Bu konularda merak ettikleriniz için Sıkça Sorulan Sorular sayfamızı ziyaret edebilir veya doğrudan bize iletişim sayfamızdan ulaşarak danışabilirsiniz. FairFix olarak, trafik kazaları sonrasında ortaya çıkan maddi kayıplarınızın giderilmesi ve yasal haklarınızın korunması için yanınızdayız.

Teknik detaylar ilk anda karmaşık görünebilir, ancak doğru bilgi ile donanarak ikinci el araç alımında ve kaza sonrasındaki işlemlerde kendinizi güvenceye alabilirsiniz. KTT mi, ERP mi? Ağır hasar mı, pert mi? Artık bu soruların ne anlama geldiğini biliyorsunuz. Bu bilgileri pratiğe dökerek daha bilinçli kararlar almanızı ve olası risklerden korunmanızı öneriyoruz. Unutmayın, bilmediğiniz haklarınızı kullanamazsınız – araç hasar kayıtlarını okuyabilmek de bu hakların ilk adımıdır. Güvenli sürüşler ve sorunsuz alım-satımlar dileriz!

Bu konu hakkında daha fazla bilgi için “Araç Değer Kaybı Örneği” kategorisindeki diğer tüm yazılarımızı inceleyebilirsiniz.